passwd zmiana hasła.
man nazwapolecenia pomoc dotycząca danego polecenia.

ls -all wyświetlenie zawartości bieżącego katalogu.
  inne opcje:
   -a wyświetla całą zawartość katalogu.
   -l szczegóły.
   -R wyświetlenie rekurencyjne zawartości wszystkich katalogów.

mkdir nazwa utworzenie katalogu.
rmdir nazwa usunięcie pustego katalogu.

cd [ścieżka]nazwa zmiana katalogu bieżącego.
cd.. wyjście do katalogu nadrzędnego.
cd~ wyjście do katalogu domowego.

pwd wyświetlenie nazwy bieżącego katalogu.

cat plik.txt wyświetlanie zawartości pliku na standardowe wyjście.
cat > plik.txt ..tu wpisać tekst.. ctrD tworzenie pliku tekstowego.
cat >> plik.txt dopisanie do końca pliku.

sort [opcje] plik.txt wyświetla posortowaną, według pierwszego wyrazu w wierszu, zawartość plik.txt.
sort -k2 plik.txt>plik1.txt wyświetla posortowaną, według drugiego wyrazu w wierszu,
   zawartość plik.txt wynik zapisuje w plik1.txt
sort -nk3 plik sortowanie numeryczne według 3 kolumny.
sort -k2 -o plik wynikowyplik wynik sortowania w plikuwynikowym.
sort -nk3 jak wyżej.
  opcje:
   -f ignoruje wielkość liter.
   -r odwrotna kolejność.
   -t separator definiuje separator między słowami.

more plik.txt czytanie pliku strona po stronie
more -p plik.txt bez paska przewijania.
more -s plik.txt pomija puste linie.
more -tn plik.txt zaczyna wyświetlać od linii numer n.
more -d plik.txt przed przejściem do następnego ekranu wymagane naciśnięcie spacji.

less [opcje] plik.txt przeglądanie zawartości plik.txt strona po stronie do przodu i do tyłu.
  opcje:
   -e kończy program gdy wystąpi znak eof
   less -p [wzór] plik.txt ustawia się w miejscu gdzie wystąpi w plik.txt dany wzór.
  nawigacja w dokumencie:
   z jeden ekran do przodu.
   w jeden ekran do tyłu.
   d pół ekranu do przodu.
   u pół ekranu do tyłu.
   /abc znajduje i zaznacza ciąg znaków abc.
   n powtórzenie szukania do przodu.
   N szukanie do tyłu.

cp plik1 plik2 kopiowanie plik1 do plik2.
  inne przykłady:
   cp -i plik1 plik2 zapyta czy nadpisać plik2.
   cp -l plik1 plik2 tworzenie połączenia do pliku.
   cp -r katalog1 katalog kopiuje pliki z katalog1 do katalog2.
   cp -R katalog1 katalog2 rekurencyjne kopiowanie katalogów.

$ scp user@server:~/sciezkadostepu/plik ~/sciezkadostepu/  Kopiowanie pliku ze zdalnego serwera do lokalnego katalogu.
$ scp plik user@server:~/sciezkadostepu/  Kopiowanie pliku z lokalnego komputera na serwer.

mv plik nowanazwa przeniesienie i/lub zmiana nazwy pliku.

rm nazwapliku usuwanie pliku.

chmod [opcje] plik zmiana praw dostępu.
  przykłady:
   chmod 755 nazwapliku rwxr-xr-x.
   chmod g=rx nazwapliku
   chmod o=g nazwapliku
   chmod u=rwx,g-w nazwa pliku

touch nowanazwa jeżeli plik nowanazwa nie istnieje to zostanie utworzony.
  przykłady:
   touch nazwapliku zamiana na aktualny czas i datę.
   touch -r plikreferencyjny
   touch -t [[SS]RR]MMDDggmm[.ss] plik zmiana daty SS wiek, RR rok, MM miesiąc,
    DD dzień, gg godzina, mm minuta, ss sekunda.
   touch -a zmiana czasu ostatniego otwarcia.
   touch -mzmiana czasu ostatnij modyfikacji.

logout wylogowanie się z sytemu (exit).
shutdown -h now zamknięcie systemu (su).

bc kalkulator.
cal kalendarz.
date aktualna data.
date -r plik ostatnie zmiana pliku.
who -u zalogowani użytkownicy.
df informacja o pojemności dysku.
free informacja o wolej pamięci w systemie.
find [ścieżka] [wyrażenie] szukanie pliku pasującego do wyrażenia.

↑ nawigacja po historii poleceń
polecenie począteknazwy TAB uzupełnienie nazwy pliku.
!! przywołanie poprzedniego polecenia.
!n przywołanie n-tego polecenia od początku.
!-n przywołanie n-tego polecenia od ostatniego.
!abc przywołanie polecenia zaczynającego się od abc

grep [opcje] wzorzec [plik] [plik] ... znalezienie pliku zawierającego wzorzec.
  opcje:
   -i ignorowanie wielkości liter.
   -f wzorzec z pliku.
   -w wyszukiwanie tylko pełnych słów.
  fgreg to samo co grep -f.
  ? zastępuje jeden znak.
  * zastępuje ciąg znaków.
  [a,c,d] zastępuje jeden znak ze zbioru.
  [!a,c,d] zastępuje wszystkie znaki z wyjątkiem wymienionych.

zip [opcje] nazwa.zip plik1 [plik2] ... pakowanie plików do archiwum.
  opcje:
   -r zastąpienie istniejącego pliku w archiwum.
   -a ASCII.
   -d usunięcie pliku z archiwum.
   -e zabezpieczenie pliku hasłem.
   -l zamiana LF na CR LF.
   -ll odwrotnie do -l.

tar -cf plik.tar plik [plik] ... kompresowanie plików do archiwum tar.
tar -tvf plik.tar pokazanie zawartości archiwum.
tar -xf plik.tar plik.1 rozpakowanie plik.1 z plik.tar
  opcje:
   -c kompresowanie.
   -x rozpakowanie.
   -t lista plików.
   -r dodaj.
   -u uaktualnienie.
   -v z komunikatami.

mail użytkownik@host ...text... ctrD wysyłanie emaila.
mail czytanie poczty. q wyjście.
  reply n odpowiedź na maila nr. n.
  delete n kasowanie maila nr. n.

for f in nioubase*; do mv $f ${f/nioubase/niou50}; done w bierzącym katalogu zmienione zostaną nazwy wszystkich plików których nazwy zaczynają się od nioubase na niou50. W nazwie zamienieone zostanie nioubase na niou50.