Georóżnorodność
Tomasz Bartuś
Przedmiot ma na celu zapoznanie studentów z problematyką oceny georóżnorodności jako jednego z kluczowych narzędzi współczesnej geoochrony i planowania przestrzennego. Studenci poznają teoretyczne podstawy pojęcia georóżnorodności oraz najważniejsze metody i wskaźniki jej oceny, wykorzystywane w analizach krajobrazowych i geoekologicznych.
W części praktycznej zajęć studenci realizują projekt oceny georóżnorodności wybranego obszaru — w tym przypadku rejonu Ojcowskiego Parku Narodowego. Analiza obejmuje elementy budowy geologicznej i rzeźby terenu. Różnorodności czastkowe pozostałych elementów krajobrazu (pokrywy glebowej, sieci hydrograficznej i klimatu) można liczyć w sposób analogiczny do przedsawionego dla budowy geologiczneji rzeźby terenu.
Dla cech krajobrazu opisanych za pomocą zmiennych zregionalizowanych skokowych (np. jednostki litofacjalne, stratygraficzne, geostanowiska) stosowane są kryteria oparte na liczbie elementów, liczbie kategorii oraz entropii (SHDI). Natomiast dla zmiennych zregionalizowanych ciągłych (np. wysokość n.p.m., nachylenie, ekspozycja, krzywizna stoków) wykorzystuje się skalarne i cyrkularne statystyczne miary zmienności, takie jak odchylenie standardowe czy odchylenie standardowe cyrkularne.
Uzyskane wartości kryteriów cząstkowych poddawane są bonitacji punktowej, standaryzacji oraz agregacji, prowadzącej do opracowania syntetycznych ocen różnorodności budowy geologicznej i rzeźby terenu. Ostatecznym etapem jest integracja wyników w postaci mapy georóżnorodności, która stanowi podstawę interpretacji i oceny potencjału geoochronnego badanego obszaru.
