
Oprócz srebra, miedzi oraz żelaza w Tatrach Zachodnich wydobywano także rudę manganu Były to eksploatacje na niewielką skalę i trwały przez krótki czas jednak do teraz z tego okresu pozostało parę dobrze zachowanych sztolni w okolicach Huciańskich Bań Z powodu występowania wapieni obfitujących w związki żelaza i będących przedmiotem eksploatacji bezpośrednio ponad wapieniami manganowymi często niesłusznie kojarzono te sztolnie z eksploatacją rud żelaza (Jach, 2002).
Na obszarze Huciańskich Bań znanych jest obecnie osiem sztolni. „Znajdują się one ponad pasem skałek o południowej ekspozycji i o maksymalnej wysokości ok. 15 m. (...) Najdłuższa ze sztolni (nr 4) ma długość 18 metrów i głębokość 10 m, pozostałe są mniejsze. Sztolnie są wykute przeważnie zgodnie z upadem warstw i są korytarzami lub komorami o upadzie ok. 40 stoopni. Tylko sztolnia nr 2 jest rozwinięta wzdłuż biegu warstw. Szerokość sztolni wynosiła przeciętnie 2 m, lecz obecnie, wielkość i kształt wielu z nich są zmienione przez postępujące obrywy stropu i ścian (...) Obrywy stropów i ścian spowodowały, że sztolnie 3, 5, 6 i 8 są dzisiaj niskie, a zwiedzanie ich w znacznym stopniu utrudnione(...) Przed otworami sztolni są widoczne stare hałdy oraz dawne wykopy – prawdopodobnie ślady powierzchniowej eksploatacji rud manganu. Do sztolni prowadzi droga hawiarska, która zaczyna się w Dolinie Chochołowskiej ok. 200 metrów poniżej Polany Huciska. Droga ta jest wyraźna w dolnej części stoku oraz w rejonie samych sztolni” (Jach, 2002).
Według mapy topograficznej w skali 1: 10 000 w okolicy Huciańskich Bań występuje pięć sztolni (1-5). Mapa tematyczna z atlasu Tatrzańskiego Parku Narodowego wskazuje także szóstą sztolnię u podnóża góry.
Wedle jednak najnowszych badań pani Renaty Jach z 2002 roku wynika, że jest tam położonych 8 dobrze zachowanych sztolni, których lokalizacje w przystępny sposób przedstawiają w jej pracy dwie dodatkowe mapki. Niestety nie da się określić na ich podstawie współrzędnych pozostały sztolni.
|