CZŁOWIEK - PIERWSZY CZŁON UKŁADU ERGONOMICZNEGO

Sekwencja historyczna "Ergonomii" oparta jest o następujące kryteria:

1. kreowanie tworu techniki doskonałego pod względem techniki,
2. barierę ekonomiczną, która wzbogaca powyższe kryterium,
3. humanizujące, które charakteryzuje parametry ludzkie dla w/w kryteriów.

Współczesne tendencje skłaniają się w kierunku humanizacji w inżynierii tzw. Human Factor in Engeenering, która stosuje odwróconą kolejność w/w kryteriów. Bazując na: projektowaniu, wytwarzaniu i eksploatacji podkreśla podmiotową, centralną rolę człowieka. Znajomość samego człowieka, jego wymagań i zapotrzebowania, powinno być punktem wyjściowym w procesie kształcenia inżynierskiego, obejmującego elementy: konstrukcyjne, technologiczne i organizacyjne.

Organizm człowieka stanowi zbiór systemów, układów, narządów, tkanek i komórek. Swe istnienie i prawidłowe funkcjonowanie zawdzięczają one pewnym mechanizmom, które podlegają prawom fizjologicznym. Poznanie ich pozwoli przyjąć właściwy kierunek rozwiązywania problemów ergonomicznych, czy to dotyczących czynników materialnych środowiska pracy, czy też konstrukcji stanowiska pracy i funkcji jaką mają spełniać.

Żywy organizm ludzki zaliczany jest do układów samodzielnych, gdyż:

• jest w stanie tworzyć i magazynować energię,
• mogą zachodzić w nim procesy informacyjne i decyzyjne,
• posiada zdolności wykrywania i niszczenia obcych komórek,
• potrafi stabilizować swe wewnętrzne parametry,
• wydatkować energię.

Odpowiedzialne za to są następujące systemy:

1. alimentacyjny, zapewniający żywemu organizmowi zasilanie energetyczne
2. informacyjny, dostarczający wiadomości o sobie i otoczeniu,
3. immunologiczny, pełniący rolę ochronną dla organizmu,
4. hormonalny, zawiadujący kontrolą humoralną organizmu (przenoszenie informacji zakodowanych w postaci cząsteczek związków chemicznych),
5. nerwowy,
6. regulacji,
7. sterowania,
8. sensoryczny, wykorzystujący zmysły człowieka i dostarczający informacji o czuciu cielesnym i trzewnym.

Pełnią one rolę centralnego koordynatora poszczególnych układów, narządów, czy też pojedynczych komórek. Przez system rozumiany jest zbiór elementów związanych wspólną funkcją jaką musi wykonać. Nie stanowi izolowanej, zamkniętej w sobie całości, ale posiada wejścia i wyjścia, które łączą go z otoczeniem lub innym systemem. Posiada również funkcję przejścia, pozwalającą na określenie, wpływu wyjścia na wejście oraz sposobu w jaki się to odbywa. System ten może mieć też człon autoregulacji ze sprzężeniem zwrotnym, pozwalający na uzyskanie i utrzymanie stanu równowagi statycznej lub dynamicznej. Prosty system nosi nazwę układu, a wyspecjalizowane części organizmu pozwalające na przystosowanie organizmu do środowiska zewnętrznego. zwane są narządami. Tkanki są to zespoły jednostek o charakterystycznej budowie przystosowane do pełnienia określonych funkcji. Wszystkie tkanki, narządy i układy składają się z podstawowych jednostek czynnościowych, jakimi są komórki.