Określenie stanu zagrożenia wstrząsami i tąpaniami w oparciu o liczbę
górotworu

Określenie stanu zagrożenia wstrząsami i tąpaniami w oparciu o liczbę górotworu

Jednym z czynników mających istotny wpływ na stan zagrożenia wstrząsami i tąpaniami jest budowa litologiczna górotworu w otoczeniu eksploatowanych parcel. Jest faktem ogólnie znanym, że mocne, zwięzłe warstwy skalne mogą koncentrować znaczne ilości energii sprężystej. W pewnych warunkach może dojść do dynamicznego uwolnienia się tej energii w postaci wstrząsu lub tąpnięcia.
Na tej bazie jest oparta koncepcja liczby górotworu opracowana przez GIG. Poszczególnym, warstwom litologicznym są przypisane tzw. średnie współczynniki redukcyjne, które są miarą ich zdolności do koncentracji energii. Rodzaje warstw skalnych i odpowiadające im współczynniki redukcyjne są przedstawione w poniższej tabeli.

	Rodzaj warstwy skalnej	Średni współczynnik redukcyjny
	piaskowiec	1.00
	mułowiec	0.62
	iłowiec	0.29
	węgiel	0.31
	zroby zawałowe	0.04
	zroby podsadzkowe	0.01
Liczbę stropu określa się ze wzoru: gdzie: hi - grubości poszczególnych warstw danego rodzaju skał do wysokości 100 m nad eksploatowanym pokładem, ri - średni współczynnik redukcyjny. Liczbę spągu określa się ze wzoru: gdzie: hi - grubości poszczególnych warstw danego rodzaju skał do odległościo 30 m pod eksploatowanym pokładem, Liczbę górotworu określa się ze wzoru: Według kryterium opracowanego przez GIG górotwór może emitować wstrząsy średnio i wysokoenergetyczne (Eo > 5 • 10^3 J) gdy Lg > 50.W szczególnych przypadkach powyższe może zaistnieć dla Lg > 40 jeżeli Lst > 70 Należy jednak zauważyć, że miara zagrożenia wstrząsami i tąpaniami jaką jest liczba górotworu jest bardzo przybliżona i może być obarczona znacznym błędem.