Techniczne, medyczne i prawne
aspekty bezpieczeństwa użytkowników pomieszczeń z urządzeniami gazowymi
w budynkach mieszkalnych
Strona główna
Uczestnicy
Program sympozjum
Publikacje
Kontakt z organizatorami
 


STRESZCZENIA REFERATÓW


 
dyr. mgr inż. Czesław WACHNICKI
Departament Geodezji, Architektury i Budownictwa, Ministerstwo Infrastruktury, Warszawa
Stan prawny w zakresie zabezpieczenia przed powstawaniem wypadków śmiertelnych zatruć użytkowników pomieszczeń z urządzeniami gazowymi w budownictwie mieszkaniowym

Zagrożenia bezpieczeństwa użytkowników instalacji gazowych są przede wszystkim wynikiem rażących zaniedbań związanych z użytkowaniem instalacji gazowych oraz przewodów spalinowych i wentylacyjnych. W niewielkim tylko zakresie wystęowanie zagrożeń jest spowodowane wadami rozwiązań technicznych i organizacji nadzoru nad użytkowaniem urządzeń gazowych. W zakresie stosowania prawa w Polsce nie jest problemem brak lub wadliwość prawa, ale brak jego poszanowania lub brak jego znajomości. W referacie zwrócono uwagę na aktualne regulacje prawne dotyczące instalacji gazowych z uwzględnieniem przepisów związanych z bezpieczeństwem użytkowania instalacji i urządzeń gazowych, wskazano również na niektóre wady prawodawstwa i stosowania prawa.



 

prof. dr hab. med. Janusz PACH
Klinika Toksykologii, Katedra Medycyny Pracy i Chorób Środowiskowych, Wydział Lekarski Collegium Medicum UJ, Kraków
Aktualne problemy diagnostyki, leczenia i orzecznictwa zatruć tlenkiem węgla

Biorąc pod uwagę mechanizm działania toksycznego, ostre zatrucie tlenkiem węgla (CO) można uznać za model zatrucia substancją, która nie ulega przemianom w ustroju i wywiera działanie na wszystkie narządy, a w pierwszym rzędzie na narządy i tkanki najbardziej wrażliwe na niedotlenienie i kwasicę metaboliczną tj. Układ sercowo-naczyniowy i Ośrodkowy Układ Nerwowy. Szczególnie wrażliwe na niedotlenienie spowodowane działaniem CO są dzieci i osoby dorosłe z podwyższoną przemianą spoczynkową, anemią, przewlekłymi zapaleniami oskrzeli o typie zaporowym oraz ze zmianami miażdżycowymi w naczyniach wieńcowych serca. Nasze własne dotychczasowe doświadczenia kliniczne pozwalają na sformułowanie poglądu, że w każdym przypadku ostrego zatrucia CO dochodzi do uszkodzeń wielonarządowych, jednakże o różnym stopniu nasilenia zmian chorobowych. W pracy przedstawiono aktualne problemy diagnostyki, leczenia i orzecznictwa zatruć tlenkiem węgla, z uwzględnieniem najnowszych technik obrazowania.



 

doc. dr inż. Antoni KUKUCZKA
Zakład Ekspertyz Projektów i Usług Technicznych, Katowice
dr med. Józef ANDRZEJEWSKI
Szpital Powiatowy, Mikołów
dr inż. Andrzej STRUGAŁA
Katedra Technologii Paliw, Wydział Paliw i Energii, Akademia Górniczo Hutnicza, Kraków
Przyczyny powstawania oraz metody eliminacji wypadków zatruć użytkowników pomieszczeń z urządzeniami gazowymi w budynkach mieszkalnych

W artykule prezentowane są wyniki pomiarów i obliczeń procesów wentylacji i odprowadzania spalin z pomieszczeń w budynkach mieszkalnych wyposażonych w instalacje i urządzenia gazowe. Przedstawione są także wyniki oceny jakości spalania gazu w urządzeniach domowych, dokonanej na podstawie analizy składu powstających gazów spalinowych. Dla potrzeb analizy omawianych zagadnień autorzy wykorzystali wnioski wynikające z badań nad przyczynami i okolicznościami zaistniałych wypadków zatruć tlenkiem węgla jak też wypadków wywołanych nadmiernym obniżeniem koncentracji tlenu w pomieszczeniach mieszkalnych. W artykule dokonano też oceny działań służb odpowiedzialnych za nadzór nad stanem technicznym oraz prawidłowym funkcjonowaniem instalacji gazowych, systemów wentylacyjnych oraz systemów odprowadzania spalin. Ocena ta wypada negatywnie, czego potwierdzeniem jest systematycznie narastająca ilość ciężkich oraz śmiertelnych wypadków w naszych mieszkaniach. Autorzy proponują wprowadzenie obowiązkowej, systematycznej kontroli sprawności urządzeń gazowych (dotyczy to zwłaszcza gazowych grzejników wody) opartej na analizie składu gazów spalinowych. Pozwoliłoby to skutecznie wyeliminować pierwotną przyczynę większości wypadków, jakim jest zbyt wysoka zawartość tlenku węgla w spalinach. Ponadto zwrócono uwagę na niebezpieczeństwa wynikające z nadmiernego "uszczelniania" naszych mieszkań, gdyż wiąże się to ze zwiększeniem ryzyka zatrucia mieszkańców tlenkiem węgla jak też wystąpienia wszystkich negatywnych skutków przebywania w pomieszczeniach w atmosferze których jest niedostateczna zawartość tlenu.



 

prof. dr hab. Wiesław BARABASZ
Katedra Mikrobiologi, Akademia Rolnicza, Kraków
Warunki wystepowania i zagrożenia grzybami domowymi w budownictwie mieszkaniowym

W budynkach może żyć kilkadziesiąt gatunków bakterii, ponad 400 gatunków grzybów pleśniowych, kilkanaście gatunków grzybów powodujących gnicie drewna i materiałów drewnopodobnych, wiele gatunków glonów, mszaków, porostów i roślin nasiennych, a także 30 gatunków roztoczy, szczególnie w kurzu domowym. Obiekty budowlane, a właściwie ich wnętrza mają specyficzny mikroklimat. Tworzą się miejsca zwane niszami ekologicznymi, w których powstają warunki do zasiedlenie, wzrostu i rozmnażania się licznych organizmów, w tym szkodliwych dla zdrowia ludzkiego. Budynek stanowiący zagrożenie dla zdrowia mieszkańców nazywamy "chorym budynkiem" lub mówimy o tzw. syndromie chorego budynku. (ang. sich building syndrome).
Występowanie i rozwój niektórych gatunków grzybów pleśniowych wiąże się z wytwarzaniem bardzo toksycznych metabolitów określanych mianem metabolitów wtórnych, tzw. mykotoksyn. Długotrwały kontakt człowieka, a zwłaszcza dzieci, z gatunkami wytwarzającymi najgroźniejsze mykotoksyny, takie jak aflatoksyny - Aspergillus flavus, ochratoksyny - Aspergillus ochraceus, rybratoksyny - Penicillium rubrum czy stachybotrytoksyna - Stachybotrys chartarum, może doprowadzić do śmierci.
Grzyby pleśniowe lub pleśnie to potoczna nazwa mikroskopowych saprofitycznych grzybów z różnych grup systematycznych, najczęściej znanych z polskich nazw jako: pleśniak, pędzlak, kropidlak czy sierpik (Mucor, Aspergillus, Penicillium i Fusarium). Grzyby pleśniowe, głównie z klasy Deuteromycota, posiadają (nieznane dla większości ludzi) specyficzne właściwości biologiczne i uzdolnienia biochemiczne do produkcji wielu toksycznych metabolitów, tzw. mykotoksyn.
Niektóre grzyby pleśniowe produkują groźne mykotoksyny, jak np.: alternariol, aflatoksyny, gliotoksyny, ochratoksyny, nivalenol, cytrynina, dikumarol, rugulozyna, trichowirydyna i wiele innych (około 200), które z uwagi na swoje właściwości, zwłaszcza mutagenne, stanowią już dziś potencjalne zagrożenie dla ludzi, zwierząt i całego świata roślinnego i mikroorganizmów.
Zapoczątkowane jeszcze przez Juliana Aleksandrowicza i Bolesława Smyka badania w 1970 i 1971 r. wykazały, że w mieszkaniach osób które zmarły na białaczkę tzw. "domach białaczkowych", stwierdzono występowanie dużych ilości właśnie grzybów toksynotwórczych, a zwłaszcza najgroźniejszego z tej grupy grzyba, jakim okazał się Aspergillus flavus. Grzyby toksynotwórcze występują bardzo powszechnie w mieszkaniach i piwnicach wielu starych i całkiem nowych budynków, w których mikroklimat, a szczególnie warunki wilgotnościowe im sprzyjają.
Mykotoksyny odznaczają się dużą toksycznością i szkodliwością, nic więc dziwnego, że wiele osób mieszkających w zagrzybionych mieszkaniach choruje, szczególnie na choroby górnych dróg oddechowych, źle się czuje, narzeka na ciągłe bóle głowy, nudności i złe samopoczucie. Przebywanie w mieszkaniach zagrzybionych może prowadzić po pewnym okresie czasu do rozwinięcia się chorób nowotworowych.



 

doc. dr inż. Antoni KUKUCZKA
Zakład Ekspertyz Projektów i Usług Technicznych, Katowice
dr inż. Stanisław FORTUNA
Katedra Maszyn i Urządzeń Energetycznych, Wydział Inżynierii Mechanicznej i Robotyki, Akademia Górniczo Hutnicza, Kraków
Źródła energii zapewniające poprawę wentylacji pomieszczeń oraz skuteczne odprowadzanie spalin z urządzeń gazowych w budownictwie mieszkaniowym

W budownictwie mieszkaniowym powszechnie stosuje się wentylację naturalną, przede wszystkim grawitacyjną. W większości przypadków działa ona poprawnie. Odznacza się niskimi kosztami eksploatacyjnymi. Jest dopuszczona do stosowania przez odpowiednie przepisy państwowe. Jej skuteczność rozumiana jako wielkość strumienia objętości powietrza wywiewanego z pomieszczenia zależy od warunków klimatyczno-meteorologicznych panujących w otoczeniu budynku jak też rozwiązań budowlano-konstrukcyjnych kanałów grawitacyjnych. Czynnikami wywołującymi naturalną wymianę powietrza są różnica temperatur w pomieszczeniu i na zewnątrz budynku oraz energia wiatru. W przypadku osłabienia lub zaniku zjawiska wyporu termicznego w kanałach oraz bezwietrznej pogody skuteczność wentylacji maleje do zera. Występuje wówczas poważne zagrożenie zdrowia i życia na skutek zatrucia spalinami, niedotlenienia mózgu, przekroczenia wilgotności lub temperatury. Uruchomienie wspomagania grawitacji staje się w takich warunkach nieodzowne.
Istnieje wiele sposobów uskuteczniania wentylacji grawitacyjnej. Jedne wykorzystują w sposób skojarzony naturalne źródła energii jak promieniowanie cieplne i ukierunkowany wiatr, co realizowane jest w nasadach termodynamicznych. Bywają też stosowane nagrzewnice słoneczne wylotów czy rotowenty.
Drugim sposobem jest wspomaganie wyporu termicznego i zjawiska inżekcji wiatru za pomocą urządzeń mechanicznych napędzanych energią elektryczną, jak wentylatory dachowe z bajpasem na powiększonej szczelinie wlotowej, lub przez wdmuchiwanie strumienia powietrza o dużym pędzie do przewodu grawitacyjnego.
W artykule przedstawiono ocenę wentylacji grawitacyjnej wybranego mieszkania w budynku zamieszkania zbiorowego oraz wentylację grawitacyjną wspomaganą wentylatorami dachowymi zwaną systemem MWWM. Przedstawiano także wyniki badań wielkości ciągu w rurze na skutek zjawiska inżekcji, oraz wymiany pędu strugi wdmuchiwanej do kanału, podano podstawy teoretyczne do wspomagania wentylacji grawitacyjnej nasadami termodynamicznymi oraz wyniki ich badań w warunkach użytkowych.



 
 
 Akademia Górniczo HutniczaWydział Paliw i EnergiiKatedra
Technologii
Paliw
© Krzysztof Kogut 2003

Ostatnia aktualizacja strony:
13 maja 2003, godzina 10:15