Pisanie pracy dyplomowej
- Regularnie, nie na ostatnią chwilę.
- Zgodnie z zasadami języka polskiego/angielskiego.
- Po to, żeby zrealizować cele, które zostaną/ły postawione na początku.
Struktura
0. Abstrakt. 1. Wstęp (wprowadzenie, założenia i cele, struktura). 2. Część teoretyczna (podwaliny teoretyczne, metody, sprzęt). 3. Część praktyczna (implementacja, eksperyment). 4. Wyniki (dane, omówienie, dyskusja). 5. Podsumowanie (wnioski, plany na przyszłość). 6. Bibliografia. 7. Dodatki.
- Część teoretyczna to najczęściej 1-3 rozdział/y.
- Jak wskazuje nazwa – dyskusja jest miejscem na polemikę z literaturą i obecną wiedzą naukową.
- Wyniki powinny odzwierciedlać cele!
Bibliografia
Artykuły można wyszukiwać korzystając ze źródeł biblioteki AGH lub z otwartych wyszukiwarek takich jak Google Scholar lub Microsoft Academic. Google Scholar umożliwia pobieranie cytowań w formacie BibTeX (znak cudzysłowu pod daną pozycją).
Najczęstsze błędy
- Niechlujność i ortografia, np. ”mozna pujsc”.
- Brak spójności, np. podpis jednego obrazka zakończony jest z kropką, ale drugiego nie.
- Niepodpisywanie rysunków (poniżej) i tabel (ponad) i nieodnoszenie się do nich w tekście (to nie są tylko wypełniacze!).
- Mieszanie czasów, np. część akapitu napisana w czasie przeszłym, część w czasie teraźniejszym. Praca to raport – stosuje się przede wszystkim czas przeszły.
- Wielokrotne używanie tych samych słów – powtórzenia.
- Zły szyk – pisanie jak Yoda.
- Odmiana czasowników, np. „ja chce”, „on chcę”.
- Używanie słów i sformułowań, które nie niosą znaczenia.
- Używanie słów, których znaczenia autor ewidentnie nie zna, np. fakt, normalny.
- Nadużywanie prostego języka, np. ładny, brzydki, duży, interesujący, ciekawy, bardzo.
- Posługiwanie się skrótami (np. AI, SI, DL) bez ich wcześniejszego wprowadzenia i rozwinięcia.
- Posługiwanie się żargonem – praca powinna być zrozumiała przez laika.
- Stosowanie dywizu („-”) zamiast pauzy („–”). Poprawna forma w LaTeX to:
--
- Używanie niepolskiego cudzysłowu. Poprawna forma w LaTeX to:
,,wyrażenie''
- Używanie angielskich odpowiedników jako synonimów polskich słów.
- Pisanie wielokrotnie złożonych zdań, w których łatwo się zgubić.
- Problemy z literaturą cytowaną.
- Brak poparcia dla sformułowań w tekście. Twierdzenie, że „tak jest” lub coś jest oczywiste.
- Są do tego odpowiednie standardy, np. APA, MLA, ISO 690. Trzeba się zdecydować na jeden.
- W przypadku artykułów internetowych, dokumentacji, itp. należy podać nazwę, autora (jeśli to możliwe), link i datę dostępu.
Konkretne sformułowania
| błędne sformułowanie | prawidłowa forma |
|---|---|
| wiodący | główny, czołowy |
| przy pomocy czegoś | za pomocą czegoś, ale z pomocą kogoś lub przy pomocy kogoś |
| odnośnie czego | odnośnie do czego (bo coś odnosi się do czegoś), lepiej: w odniesieniu do czego, co do czego |
| w porównaniu do czego | w porównaniu z czym |
| tym niemniej (rus.) | niemniej jednak |
| lata 50-te | lata 50. (kropka po liczebniku porządkowym, ale po cyfrach rzymskich bez kropki) |
| siła wyższa | siła większa |
| prędkość szybsza | prędkość większa |
| poniżej 30 lat | do 30 lat, przed 30. rż. |
| powyżej 30 lat | ponad 30 lat, po ukończeniu 30 lat, po 30. rż. |
| w wieku do 7 roku życia | w wieku do 7 lat, do 7. rż. |
| pacjent | chory (pacjent, jeśli nie wiadomo, czy jest chory) |
| chory z chorobą (np. z astmą) | chory na (nazwa choroby, np. na astmę, na zapalenie płuc), ale: chory na zapalenie płuc ze współistniejącą cukrzycą |
| poziom | stężenie (np. leków, hormonów) lub aktywność (np. enzymów; poziom tylko gdy nie wiadomo, czy chodzi o stężenie czy o aktywność) |
| częstość akcji serca | częstotliwość rytmu serca |
| częstość oddechów | częstotliwość oddechów |
| zwiększenie częstości akcji serca | zwiększenie częstotliwości rytmu serca (lub: przyśpieszenie czynności serca) |
| wzrost stężenia | zwiększenie stężenia |
| wysokie (niskie) stężenie | duże (małe) stężenie |
| wysoka (niska) dawka | duża (mała) dawka |
| wysokie (niskie) ryzyko | duże (małe) ryzyko |
| chorzy byli obserwowani przez rok | chorych obserwowano przez rok |
| eksperymentalny | doświadczalny |
| duże ilości | duża ilość (dotyczy rzeczowników niepoliczalnych, dla policzalnych: duża liczba) |
| rośnie / maleje | zwiększa się / zmniejsza się |
| „Dzięki temu możemy obliczyć równanie.” | „Dzięki temu równanie może zostać obliczone.”, „Dzięki temu można obliczyć równanie.” |
Ważne skróty
| skrót | rozwinięcie |
|---|---|
| AI | sztuczna inteligencja (artificial intelligence) |
| BMI | wskaźnik masy ciała (body mass index) |
| BNO | bliżej nieokreślony |
| CI | przedział ufności (confidence interval) |
| DL | uczenie głebokie (deep learning) |
| EBM | Evidence-Based Medicine (praktyka medyczna oparta na wiarygodnych i aktualnych danych naukowych) |
| EEG | elektroencefalografia |
| EKG | elektrokardiografia, elektrokardiogram |
| HR | hazard względny (hazard ratio) |
| IQ | iloraz inteligencji (intelligence quotient) |
| ML | uczenie maszynowe (machine learning) |
| MRI | tomografia rezonansu magnetycznego, obrazowanie metodą rezonansu magnetycznego |
| OR | iloraz szans (odds ratio) |
| PET | pozytonowa tomografia emisyjna (positron emission tomography) |
| RR | ryzyko względne (relative risk) |
| RTG | radiogram, rentgenowski |
| TK | tomografia komputerowa |
Terminy statystyczne
| język angielski | język polski |
|---|---|
| 5-year mortality rate | umieralność 5-letnia |
| actuarial | wynikający z analizy tabel (krzywych) przeżywalności |
| (annual) attributable risk | (roczne) ryzyko przypisane |
| background prevalance | chorobowość populacji ogólnej |
| background risk | ryzyko wyjściowe |
| bias | błąd systematyczny |
| blind trial | badanie przeprowadzone metodą ślepej próby |
| case report | opis przypadku |
| case series | opis serii przypadków |
| case-control study | badanie kliniczno-kontrolne |
| case-fatality (rate) | śmiertelność |
| cohort study | badanie kohortowe |
| comparative study | badanie porównawcze |
| confounding variable | zmienna zakłócająca |
| confounding factors | czynniki zakłócające |
| controlled study/trial | badanie z grupą kontrolną |
| cross-sectional study | badanie przekrojowe |
| crossover study | badanie przeprowadzone w układzie naprzemiennym |
| cumulative annual risk | skumulowane ryzyko roczne |
| cumulative rate | wskaźnik skumulowany |
| detection bias | błąd wykrywalności |
| double blind trial (study) | badanie przeprowadzone metodą podwójnie ślepej próby |
| effect size | wielkość efektu |
| efficacy | skuteczność danej interwencji (stwierdzona w badaniu z randomizacją) |
| effectiveness | efektywność danej interwencji („w realiach codziennej pracy lekarskiej”) |
| Evidence-Based Medicine (EBM) | praktyka medyczna oparta na aktualnych i wiarygodnych danych naukowych |
| excess risk | zwiększenie ryzyka |
| exclusion criteria | kryteria wykluczające |
| failure rate | wskaźnik niepowodzeń |
| fatal outcomes | zgony |
| hazard ratio | hazard względny |
| heart rate | częstość akcji serca |
| incidence | zapadalność (zachorowalność) |
| inclusion criteria | kryteria kwalifikacji |
| life-table method of analysis | analiza tabeli (krzywych) przeżywalności |
| life-time incidence | zapadalność w ciągu życia |
| levels of evidence | kategorie wiarygodności danych |
| long-term study | badanie długoterminowe |
| longitudinal study | badanie z porównaniami podłużnymi |
| matched (age-matched) controls | grupa kontrolna dobrana pod względem wieku, płci |
| matching process | dobieranie grupy kontrolnej |
| mean difference | różnica średnich |
| mean survival time | średni czas przeżycia |
| median survival time | mediana czasu przeżycia |
| meta-analysis | metaanaliza |
| method-effectiveness | skuteczność metody |
| method-failure | niepowodzenie metody |
| modified Fischer's exact test | zmodyfikowany test dokładny Fishera |
| morbidity | częstość występowania powikłań |
| mortality | umieralność lub śmiertelność (w zależności od kontekstu) |
| odds ratio | iloraz szans (OR) |
| open (label clinical) trial | badanie przeprowadzone metodą próby otwartej |
| outcome | punkt końcowy badania |
| overall effectiveness | skuteczność (całkowita/ogólna) |
| overall mortality risk ratio | ogólne ryzyko względne zgonu |
| overall risk | ryzyko całkowite |
| overall use effectiveness | ogólna skuteczność stosowania |
| pilot study | badanie pilotowe |
| placebo-controled study | badanie przeprowadzone z zastosowaniem placebo w grupie kontrolnej |
| positive predictive value | wartość predykcyjna wyniku dodatniego |
| possible attributable abnormality | możliwe przypisane odbiegnięcie od normy |
| predictive value | wartość predykacyjna |
| prevalance | chorobowość (częstość występowania) |
| primary endpoint (outcome) | główny punkt końcowy badania |
| prospective study | badania prospektywne |
| random allocation | przydział losowy |
| randomized study | badanie z randomizacją |
| randomized trial | badanie z randomizacją |
| RCT extension study | prospektywna obserwacja uczestników badania z randomizacją (prowadzona po zakończeniu „właściwego” RCT) |
| relative risk | ryzyko względne |
| residual risk | ryzyko resztkowe |
| restricted morbility/morbidity | szczegółowa chorobowość |
| review | artykuł przeglądowy |
| risk of confounding | ryzyko zakłócenia |
| risk ratio | ryzyko względne |
| sample size | wielkość próby (liczebność próby) |
| secondary endpoint (outcome) | dodatkowy punkt końcowy badania |
| selection effect | błąd doboru |
| sensitivity (of the test) | czułość testu diagnostycznego |
| short-term study | badanie krótkoterminowe |
| specificity (of the test) | swoistość testu diagnostycznego |
| standardized mean difference | standaryzowana różnica średnich (SMD) |
| systematic review | przegląd systematyczny |
| target population | populacja badana |
| total accumulated duration of use | całkowity skumulowany czas stosowania |
| transient risk | ryzyko przejściowe |
| use-effectiveness | skuteczność stosowania |
| weighted mean difference | średnia ważona różnic (WMD) |