Monreale (góra królewska) jest dobrze widziana z Palermo. Wilhelm II Dobry (wnuk Rogera II) nie mógł znaleźć lepszego miejsca na wybudowanie kościoła i klasztoru, mając na celu ograniczenie rosnących wpływów biskupstwa Palermo. Dlatego też wraz z kościołem wzniesiono pałac arcybiskupi i budynki klasztoru benedyktynów. Otoczono je potężnymi murami z dwunastoma wieżami. Budowle te wielokrotnie przebudowywano i niewiele z nich zostało.

   Z Palermo do Monreale jedzie się około 20 minut.Parking znajduje się nieco niżej i podchodząc do centrum trzeba pokonać sporo schodów. Jak to zwykle w takich miejscach, droga otoczona jest stoiskami handlarzy pamiątek. Można kupić jakieś szmaty, skorupy i parasolki, parasolki (niekoniecznie) bardzo tanie.

   Na plac przed katedrą dotarliśmy w porze sjesty i było sporo wolnego czasu - na lunch i na oglądanie. Z tarasu widokowego widać Palermo i rozległą kotlinę zwaną Conca d'Oro (złota muszla). Niegdyś było tu więcej cytrusów niż domów i w okresie ich dojrzewania cała dolina była żółta. Jak złota muszla.

Ale wracajmy do świątyni. Obecnie jest otoczona domami i jej apsyda wygląda jak fragment kamienicy.

   Projekt budowy świątyni powstał w latach 1172–1176 na zlecenie króla Sycylii Wilhelma II Dobrego. W kościele możemy zobaczyć mieszankę zwaną stylem arabsko-bizantyjsko-normandzkim, który w XII wieku dominował w architekturze sycylijskich budowli. Bryła katedry jest w stylu normandzkiej odmiany stylu romańskiego.

   Wnętrze katedry stanowi mieszankę stylu bizantyjskiego, w którym wykonane są przedstawienia figuralne w ołtarzu i górnej części ścian bocznych i stylu arabskiego - motywy geometryczne w dolnej części ścian. Katedra ma 102 metry długości, 40 metrów szerokości i 32 metry wysokości.

   Podłoga i wewnętrzne mury katedry w dolnych partiach wykończone są platerowanym marmurem na wzór islamskich meczetów. Górne partie ścian pokrywają bizantyjskie mozaiki, wykonane przez artystów miejscowych i przybyłych z Konstantynopola w latach 1179 - 1182. Mozaiki w nawie środkowej i na ścianie zachodniej ukazują w dwóch rzędach sceny z Księgi Rodzaju (pierwszej księgi Starego Testamentu): w górnym rzędzie sceny od Stworzenia Świata, aż do wygnania z Raju, w dolnym rzędzie sceny z życia patriarchów Noego, Abrahama, Izaaka i Jakuba.Łącznie zajmują one powierzchnię 6340 metrów kwadratowych. Jest to podobno drugi co do wielkości zbiór mozaik w świecie - po Hagia Sophia w Stambule.

   W apsydzie wewnętrznej na całej powierzchni ukazana została postać Chrystusa jako Pantokratora (Pana wszystkiego). Poniżej znajduje się Maryja z Dzieciątkiem, którym towarzyszą archaniołowie Gabriel i Michał oraz m.in. Piotr i Paweł. W kolejnym rzędzie przedstawieni są święci. Niezależnie od miejsca w którym się stoi odnosi się wrażenie, że Chrystus patrzy na nas. Widać to na zdjęciu z przodu i z boku.

   W południowej części transeptu znajdują się sarkofagi królów: Wilhelma I i Wilhelma II (na zdjęciu). W północnej części spoczywa Małgorzata z Nawarry (żona Wilhelma I) i jej synowie Roger oraz Henryk. Znajduje się tam też sarkofag króla Francji Ludwika IX.