Kryptografia od podstaw
Kryptografia jest poddziedziną kryptologii, którą możemy podzielić na kryptoanalizę, czyli
naukę o łamaniu systemów kryptograficznych oraz kryptografię, czyli nauce dzięki której jesteśmy w stanie tworzyć takie systemy i jej poświęcona jest strona. Kryptologia uznawana jest za gałąź matematyki i informatyki.
Kryptografia pochodzi od greckiego kryptos - ukryty i gráfo - słowo. Do czego wykorzystujemy kryptografię?
- poufność (prywatność) – dzięki której jesteśmy w stanie chronić informacje przed wszystkimi, z wyjątkiem tych, którym nadamy uprawnienie do jej poznania,
- integralność danych – zapewnienie, że nie nastąpiła nieuprawniona modyfikacja przekazywanej informacji,
- uwierzytelnianie – czyli usługa identyfikacji dotyczącej zarówno podmiotów wymieniających informację, jak i samej informacji,
- niezaprzeczalność – ochrona przed wyparciem się wykonanych działań.
Cele kryptografii:
Kryptografię w XXI wieku wykorzystujemy przede wszystkim do zapewnienia bezpieczeństwa informacji, jednak kryptografia rozwijała się o wiele wcześniej. Początki kryptografii sięgają około 4000 lat temu, kiedy Egipcjanie zaczęli z niej korzystać w dosyć ograniczony sposób. Również, jak zapewne wszyscy doskonale wiemy, podczas obu wojen światowych, kryptografia miała swoje znaczenie. W dawnych czasach kryptografią i jej możliwościami posługiwali się głównie ludzie związani ze służbą rządową, czy dyplomatyczną, ale także związani z armią.
- Jan Kowalewski – złamał szyfry sowieckie, podczas wojny z bolszewikami
- Jerzy Różycki, Marian Rajewski, Henryk Zygalski – przyczynili się do złamania Enigmy – tajnego szyfru monoalfebytycznego stosowanego przez III Rzeszę w czasie II wojny światowej.
Najsłynniejsi polscy kryptolodzy:
Podstawowe pojęcia
- Nadawca – osoba, która tworzy i wysyła wiadomość
- Odbiorca – osoba uprawniona do odczytania wiadomości, do której wiadomość nadajemy
- Tekst jawny, tekst otwarty – ciąg symboli, które chcemy przekazać
- Szyfrowanie – przekształcanie wiadomości w taki sposób, aby ukryć jej treść
- Tekst zaszyfrowany, kryptogram, szyfrogram – ciąg zaszyfrowanych symboli, które przesyłamy
- Algorytm kryptograficzny, szyfr – matematyczna funkcja używana do szyfrowania i deszyfrowania
- Algorytm szyfrujący – funkcja, dzięki której możemy zaszyfrować wiadomość
- Algorytm deszyfrujący – funkcja, dzięki której możemy deszyfrować
- Deszyfrowanie – przekształcenie tekstu zaszyfrowanego, w tekst jawny