Wstrząsy górnicze
(sejsmiczność indukowana)
Termin ten obejmuje zjawiska dynamiczne o charakterze zbliżonym do trzęsień ziemi. Maja one jednak charakter lokalny, nie regionalny i towarzyszą eksploatacji złóż surowców mineralnych. Naruszenie równowagi geomechanicznej przez eksploatację wywołuje zatem tego typu zjawiska, stąd często używany termin - sejsmiczność indukowana. Przyczyną powstawania wstrząsów górniczych są naprężenia mechaniczne występujące w górotworze na skutek prowadzonej eksploatacji górniczej. Skutkiem wstrząsów są fale sejsmiczne. W wyniku drgań wywołanych przez wstrząs może nastąpić lokalne zniszczenie wyrobisk górniczych, bądź obiektów zlokalizowanych w strefie oddziaływania wstrząsu. Wstrząsy generują fale elastyczne na powierzchni terenu. Fale te mogą być przyczyną deformacji (przemieszczeń), wibracji i mają zazwyczaj niekorzystny wpływ na system nerwowy mieszkańców. Fale indukowane przez wstrząs mogą również prowadzić do uszkodzeń budynków i infrastruktury w rejonie epicentrum.
Drgania generowane przez wstrząs są rejestrowane przez urządzenia sejsmometryczne, akcelerometry i inny sprzęt specjalistyczny. Celem pomiarów jest określenie położenia hipocentrum i epicentrum oraz parametrów wstrząsu. Parametry te to: intensywność (magnituda, energia sejsmiczna, prędkość fali, przyspieszenie drgań), częstotliwość, zasięg, czas trwania.
W przypadku typowych wstrząsów górniczych energie drgań nie przekraczają 1x109J, częstotliwości drgań mieszczą się w przedziale od 1 do 30 Hz, a czas trwania nie przekracza 1-8 sec. Również zasięg szkodliwych oddziaływań nie przekracza z reguły 1000 m, chociaż rejestratory drgań wykrywają je z odległości setek kilometrów.