Monika Rzeczycka

Profesor Uniwersytetu Gdańskiego, filolożka, historyczka literatury rosyjskiej, tłumaczka; prowadzi badania i publikuje prace poświęcone dziejom literatury i kultury przełomu XIX i XX wieku, a zwłaszcza wpływom zachodniej tradycji ezoterycznej na postawy rosyjskich twórców i koncepcje ich dzieł. W kręgu jej zainteresowań badawczych znajduje się nie tylko historia stowarzyszeń inicjacyjnych w przed- i porewolucyjnej Rosji, ale także ezoteryzm na ziemiach polskich i w innych krajach europejskich. Kierowniczka i współzałożycielka Laboratorium Niedogmatycznej Duchowości – międzynarodowej pracowni badawczej działającej przy Uniwersytecie Gdańskim, wydającej od 2001 roku serię monografii naukowych pt. Światło i ciemność, poświęconych obecności ezoteryki w kulturze. Członek Rady Programowej Polskiego Stowarzyszenia Badań nad Zachodnim Ezoteryzmem. Od 2013 roku ekspert w projekcie Oddziału Rękopisów Instytutu Literatury Światowej Rosyjskiej Akademii Nauk w Moskwie (ОР ИМЛИ РАН), związanym z antropozoficznym archiwum Ludwiga A. Nowikowa. Od kwietnia 2016 roku kieruje projektem Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki pt. Kultura polska wobec zachodniej filozofii ezoterycznej w latach 1890-1939.    

Wybrane publikacje

Monografie:

Rzeczycka M., Fenomen Sofii Wiecznej Kobiecości w prozie powieściowej rosyjskich symbolistów: Andrieja Biełego, Fiodora Sołoguba i Walerija Briusowa, Gdańsk 2002, ss. 190.

Rzeczycka M., Wtajemniczenie. Ezoteryczna proza rosyjska końca XIX – początku XX wieku, Gdańsk 2010, ss. 506.

Redakcje naukowe

Ezoteryzm w kulturze XX i XXI wieku, (seria Światło i ciemność, t. 4), red.        M. Rzeczycka, K. Rutecka, Gdańsk 2012, ss. 173.

Imaginatio, (seria Światło i ciemność, t. 8), red. M. Rzeczycka, A. Świerzowska, I. Trzcińska, Gdańsk 2017.

Leksykon Polskiego Ezoteryzmu 1890-1939, red. naczelna M. Rzeczycka (obecnie ponad 2000 aktywnych haseł) http://www.tradycjaezoteryczna.ug.edu.pl/node/38

Podróż inicjacyjna – Podróż metafizyczna – Podróż ezoteryczna (seria Światło i ciemność, t. 5), red. D. Oboleńska, M. Rzeczycka, Gdańsk 2013, ss. 290.

Polskie Studia Ezoteryczne. Konteksty, (seria Światło i ciemność, t. 7), red. M. Rzeczycka, I. Trzcińska, Gdańsk 2015, ss. 270.

Polskie tradycje ezoteryczne w latach 1890-1939, t. 1. Teozofia i antropozofia, red. M. Rzeczycka, I. Trzcińska, Gdańsk 2019, ss. 290.

Polskie tradycje ezoteryczne w latach 1890-1939, t. 2. Formacje, ludzie, idee, red. I. Trzcińska, M. Rzeczycka, Gdańsk 2019, ss. 377.

Polskie tradycje ezoteryczne w latach 1890-1939, t. 3. Masoneria, red.           M. Rzeczycka, T. Cegielski, Gdańsk 2019, ss. 208.

Artykuły i rozdziały w monografiach:

Rzeczycka M., Biblical Symbols in the Works of Rudolf Steiner’s Followers: Initiation/Archangel Michael by Amalia Luna Drexler as an Example of an Anthroposophical Interpretation of the Spiritual Mission of the Slavs, „Studia Religiologica”  2020, nr 53 (1), s. 1-14.

Rzeczycka M., Sieradzan P., Błażej Włodarz – A Proponent of Reconciliation, [w:] Polish Esoteric *Traditions 1890-1939, red. A. Świerzowska, Gdańsk 2019, s. 176-197.

Rzeczycka M., Sieradzan P., Błażej Włodarz – zapomniany Mistrz ze Złotokłosa, [w:] Polskie tradycje ezoteryczne w latach 1890-1939 t. 2. Formacje, ludzie, idee (seria Światło i ciemność), red. M. Rzeczycka, I. Trzciń-ska, Gdańsk 2019, s. 231-253.

Rzeczycka M., Czy Władimir Sołowjow był gnostykiem?, [w:] Pod słońcem gnozy, red. J. Prokopiuka i A. Chudzińskiej-Parkosadze, Poznań 2015, s. 81-89.

Arciszewska K., Oboleńska D., Rzeczycka M., Dzieje polskiej antropozofii w dokumentach z lat 1912-1938, [w:] Polskie tradycje ezoteryczne w latach 1890-1939, t. 4. Źródła i dokumenty, (seria Światło i ciemność), red. D. Obo-leńska, Gdańsk 2019, s. 87-90.

Rzeczycka M., Esoteric Mythologies in Action: Images and Symbols of Russian Anthroposophic Historiosophy (from Ludvig A. Novikov’s Archive), „Studia Humanistyczne AGH” 2017, T. 16, [nr] 4, s. 49-57.

Rzeczycka M., Ezoteryczna koncepcja ciała i ewolucji człowieka. Dieta wegetariańska jako droga wtajemniczenia w Rosji Srebrnego Wieku, [w:] Wielkie tematy kultury w literaturach słowiańskich – Ciało, t. 9, „Slavica Wratislaviensia” CLIII, red. A. Matusiak, Wrocław 2011, s. 327-338.

Rzeczycka M., Obolenska D., Ezoteryczne inspiracje Hilmy af Klint (1862-1944), „Przegląd Religioznawczy” 2016, nr 1, s. 85-100 .

Rzeczycka M., Jasnowidzenie i literatura. Przypadek HPB i innych, [w:] Slavica Wratislaviensia CLVIII. Wielkie tematy w literaturach słowiańskich, t. 11. Zmysły, red. I. Malej, E. Tyszkowska-Kasprzak, Wrocław 2014.

Rzeczycka M., Krew i Rewolucja. Koncepcja powszechnej wymiany krwi Aleksandra Bogdanowa, [w:] Krew: Substancja-Symbole-Mitologia, red. K. Ar-ciszewska, D. Oboleńska, Gdańsk 2012, s. 42-49.

Rzeczycka M., Sieradzan P., Międzynarodowa afera z tajemną księgą w roli głównej (Warszawa-Naggar-Wisła-Asunción: 1936-1938), [w:] Magia ksiąg – Księgi magii. Księga jubileuszowa poświęcona profesor Irenie Fijałkowskiej-Janiak, pod red. D. Oboleńskiej i U. Patockiej-Sigłowy, Gdańsk 2017,                  s. 159-178.

Rzeczycka M., Mineral – Pflanze – Tier – Mensch. Die Spirale „kosmischer Evolution“ in den russischen esoterischen Schriften des frühen 20. Jahrhunderts, “Studia Germanica Gedanensia”: Das (un-) menschliche in Menschen, vol. 40, 2019, s. 41-50.

Rzeczycka M., Minerał-roślina-zwierzę-człowiek. Spirala kosmicznej ewolucji   w rosyjskim piśmiennictwie ezoterycznym końca XIX – początku XX wieku, [w:] Człowiek w relacji do zwierząt, roślin i maszyn w kulturze, t. 2. Od humanizmu do posthumanizmu, red. J. Tymieniecka-Suchanek, Katowice 2014, s. 62-71.

Patocka-Sigłowy U., Rzeczycka M., Nowa Era – Nowa Pol(s)ka. Polskie ezoterystki – budowniczynie II RP, [w:] O kobietach. Biograficzne i społeczne wymiary kobiecości, pod. red. A. Kargol, Kraków 2020, s. 71-100.

Trzcińska I., Rzeczycka M., Oblicza polskiego ezoteryzmu, [w:] Polskie tradycje ezoteryczne 1890-1939, t. 2. Formacje, ludzie, idee (seria Światło i ciemność), red. M. Rzeczycka, I. Trzcińska, Gdańsk 2019, s. 7-37.

Cegielski T., Rzeczycka M., Polscy ezoterycy i wolnomularze, [w:] Polskie tradycje ezoteryczne w latach 1890-1939, t. 3. Masoneria (seria Światło i ciem- ność), red. M. Rzeczycka, T. Cegielski, Gdańsk 2019, s. 11-34.

Rzeczycka M., Trzcińska I., Przedmiot i metody badań nad ezoteryzmem        w kontekście polskim, [w:] Polskie tradycje ezoteryczne 1890-1939, t. 1. Teozofia i antropozofia (seria Światło i ciemność), red.  M. Rzeczycka,               I. Trzcińska, Gdańsk 2019, s. 11-37.

Rzeczycka M., Rosyjska Atlantyda, [w:] Światło i ciemność. Ezoteryzm w kul-turze XIX i XX wieku, t. 4, pod red. K. Ruteckiej, M. Rzeczyckiej, Gdańsk 2012, s. 112-131.

Oboleńska D., Rzeczycka M., Rudolf Steiner and His Polish Emissaries – Tadeusz Rychter and Other Anthroposophists from Poland, [w:] Polish esoteric traditions 1890-1939, red. A. Świerzowska, Gdańsk 2019, s. 138-158.

Rzeczycka M., Russian Esotericism in the Research Conducted by The Laboratory of Non-Dogmatic Spirituality, „The Polish Journal of the Arts and Culture” 2015, No. 13 (1/2015), s. 37-45.

Patocka-Sigłowy U., Rzeczycka M., Sensacja. Wątki ezoteryczne w „Expressie Wieczornym Ilustrowanym” (1923–1939), [w:] Polskie tradycje ezoteryczne     w latach 1890-1939, t. 5. Idee przewodnie, (seria Światło i ciemność), red. M. Dobkowski, T. Cegielski, Gdańsk 2020, s. 376-393.

Hess K. M., Rzeczycka M., Slavic Hyperboreans, Vegetarianism, and Occultism: Konstanty Moes-Oskragiełło’s Theories on the Sound State of        a Man, [w:] Polish esoteric traditions 1890-1939, red. A. Świerzowska, Gdańsk 2019, s. 159-175.

Patocka-Sigłowy U., Rzeczycka M., Środki eksplikacji oceny w języku Siergieja Wiktorowicza Ławrowa, [w:] Porządek słów: gramatyka, tekst, styl, dyskurs: księga jubileuszowa dedykowana Profesor Zoi Nowożenowej z okazji 45-lecia pracy naukowej, red. T. Kananowicz, A. Klimkiewicz, Gdańsk 2019, s. 295-304.

Rzeczycka M., Patocka-Sigłowy U., Tajemnica. Przedwojenny ezoteryzm między tajemnicą a ujawnieniem, [w:] Polskie tradycje ezoteryczne w latach 1890-1939, t. 5. Idee przewodnie, (seria Światło i ciemność), red. M. Dob- kowski, T. Cegielski, Gdańsk 2020, s. 31-53.

Patocka-Sigłowy U., Rzeczycka M., The National Culture Versus Swedish and Russian Management Models, [w:] Dialogi o kulturze kultury dialogu: jubileusz profesora Hieronima Chojnackiego, red. nauk. M. Sibińska, H. Dy- mel-Trzebiatowska, Gdańsk 2018, s. 155-165.

Rzeczycka M., Walka światła i ciemności według Gurdżijewa, [w:] Ciemność       i światło, t. 6, red. K. Arciszewska, K. Rutecka, Gdańsk 2015, s. 166-172.

Patocka-Sigłowy U., Rzeczycka M., „Wiedza Duchowa” (1934): z dziejów przedwojennej prasy ezoterycznej, „Zeszyty Prasoznawcze” 2019, vol. 62, nr 3, s. 81-94.

Rzeczycka M., Arciszewska K., Z dziejów polskiej antropozofii, [w:] Polskie tra- dycje ezoteryczne 1890-1939, t. 1. Teozofia i antropozofia (seria Światło i ciemność), red. M. Rzeczycka, I. Trzcińska, Gdańsk 2019, s. 131-210.

Rzeczycka M., Дорнахский Genius Loci, [w:] Вторые московские Анциферовские чтения, Сб. статей по материалам международной конференции, посвященной 140-летию В.Д. Бонч-Бруевича, Москва 2014, s. 416-428.

Rzeczycka M., Русский эзотеризм в исследованиях гданьской Лаборатории Недогматической Духовности, „Przegląd Rusycystyczny” 2015, nr 2(150), s. 97-107.

Антропософский архив Л.А. Новикова в собрании Отдела рукописей ИМЛИ РАН, publikacja źródeł i opracowanie naukowe tekstu Diana Oboleńska, Monika Rzeczycka, Maksim Fedorov, Gdańsk 2017.

Przekłady z komentarzami:

Andriej Bieły, O Sofii-Mądrości (Przekład z języka rosyjskiego, komentarz i op-racowanie tekstu – Monika Rzeczycka), [w:] Rosja w zbliżeniach Szkice o li-teraturze rosyjskiej, red. P. Fast i in., Katowice 2016. 

Boris Popławski, Appołon Biezobrazow (fragment powieści). Komentarz i przekład Moniki Rzeczyckiej, [w:] Światło i ciemność. Podróż inicjacyjna – podróż metafizyczna – podróż ezoteryczna, t. 5, red. D. Oboleńskiej i M. Rzeczyckiej, Gdańsk 2014, s. 203-223.

Gieorgij Gurdżijew, Bitwa Magów, scenariusz baletu w przekładzie Moniki Rzeczyckiej, [w:] Ciemność i światło, t. 6, red. K. Arciszewska, K. Rutecka, Gdańsk 2015, s. 173-196.

Piotr Demianowicz Uspienski, Symbole Tarota (fragment), opracowanie, przekład i komentarz Moniki Rzeczyckiej, [w:] Rosja w krysztale: rozważania, fakty i miraże, red. D. Oboleńskiej, U. Patockiej-Sigłowy, K. Arciszewskiej i K. Ruteckiej, Gdańsk 2014, s. 270-298.

 

Skip to content