dr Renata Czyż – absolwentka polonistyki i religioznawstwa na Uniwersytecie Jagiellońskim, studiów podyplomowych w zakresie bibliotekoznawstwa i informacji naukowej oraz muzeologii; w latach 2010-2020 dyrektor Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Jana Śniegonia w Wiśle obecnie adiunkt w Katedrze Studiów nad Kulturą i Badań Ery Cyfrowej Wydziału Humanistycznego Akademii Górniczo-Hutniczej. Jej zainteresowania naukowe koncentrują się wokół stosunków religijnych i historii kultury na Śląsku Cieszyńskim, ze szczególnym uwzględnieniem dziejów książki i prasy; autorka i współautorka książek i artykułów, redaktorka publikacji naukowych i popularnonaukowych, prowadząca serię wydawniczą Monografii Wisły, członkini redakcji „Rocznika Wiślańskiego”.
Renata Czyż
Wybrane publikacje
Książki:
Czyż R., Pasek Z., Kościoły i wspólnoty religijne Wisły (Monografia Wisły,
t. 3), Wisła 2008.
Czyż R., Miśka H., Kawulok M., Wisła. Literatura – muzyka – sztuki plastyczne (Monografia Wisły, t. 5), Wisła 2021.
Czyż R., Obrona wiary w edycjach postylli Grzegorza z Żarnowca, Warszawa 2008.
Czyż R., Strzegąc ojców wiary. Przewodnik po wiślańskich wspólnotach religijnych, Wisła 2004.
Redakcje naukowe:
Książka i szkoła w Wiśle w XIX wieku. 150 lat biblioteki Jana Śniegonia, red. R. Czyż i D. Szczypka, Wisła 2009.
„Rocznik Wiślański” 2009-
Wiślanie we wsi Ostojićevo (Banat, Serbia). Historia – język – kultura, red. R. Czyż,
D. Szczypka, Wisła 2010.
Trzysta lat tolerancji na Śląsku Cieszyńskim. W trzystulecie kościoła Jezusowego w Cieszynie, red. R. Czyż, W. Gojniczek, D. Spratek, Cieszyn 2010.
Maria Pilch (1912-1990). W setną rocznicę urodzin beskidzkiej pisarki, red. R. Czyż, Wisła 2012.
Bogumił Hoff (1829-1894) – „odkrywca” Wisły, red. R. Czyż, Wisła 2014.
Monografia Wisły, t. 4-5, Wisła 2017, 2021.
Artykuły w książkach i czasopismach:
Czyż R., 500 lat Reformacji na Górnym Śląsku, red. W. Gojniczeki R. Kacz- marek, Katowice 2017 (współautorstwo rozdz. 4, 7, 8).
Czyż R., Bohemica z biblioteki przy ewangelickiej szkole elementarnej w Wiśle (1859-1876), „Rocznik Wiślański” t. 2, Wisła 2010, s. 12-22.
Czyż R., Cechy religijności mieszkańców Wisły. Z założeń metodologicznych, „Pamiętnik Cieszyński” t. 18, Cieszyn 2003, s. 97-103 (dostępny w Śląskiej Bibliotece Cyfrowej https://www.sbc.org.pl/dlibra/publication/12015/edition/11035/content).
Czyż R., Cieszyńskie wydanie Postylli Mikołaja Reja, [w:] Mikołaj Rej i dzie- dzictwo reformacji w Polsce, Kraków 2006, s. 87-101.
Czyż R., Dzieła reformatorów XVI wieku w cieszyńskich księgozbiorach historycznych (Biblioteka Tschammera i Książnica Cieszyńska), [w:] Dziedzictwo górnośląskiej reformacji. Wpływ protestantyzmu na politykę, społeczeństwo i kulturę w XVI-XX wieku, red. J. Bahlcke, W. Gojniczek, R. Kacz- marek, Katowice 2018, s. 515-535.
Czyż R., Geneza i postulaty badawcze w zakresie zróżnicowania wyznaniowego Wisły, „Pamiętnik Cieszyński” t. 19, Cieszyn 2004, s. 89-97 (dostępny w Śląskiej Bibliotece Cyfrowej https://www.sbc.org.pl/dlibra/publication/12016/edition/11036/content).
Czyż R., Kaznodziejski spór o Marię pomiędzy Jakubem Wujkiem i Grze- gorzem z Żarnowca. Przyczynek do dziejów dogmatyki i polemiki wyznaniowej w Rzeczpospolitej XVI wieku, [w:] Orbis Christianus. Studia ofiarowane Profesorowi Janowi Drabinie , „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego MCCCXVII, Studia Religiologia, z. 43, Kraków 2011, s. 123-134 (dostępny on-line na file:///C:/Users/dell/AppData/Local/Temp/7_Czyz_Studia-Religiologica_43(2010).pdf)
Czyż R., Koncepcja powołania i działalności Muzeum Jerzego Pilcha w Wiśle, „Rocznik Wiślański” t. 12-13, Wisła 2021, s. 52-67.
Czyż R., Literatura religijna wiślan we wsi Ostojićevo (Banat, Serbia), „Rocznik Wiślański” t. 8, Wisła 2016, s. 27-38.
Czyż R., Marii Pilch kontakty literacko-naukowe i badania nad przeszłością Wisły, [w:] Maria Pilch (1912-1990). W setną rocznicę urodzin beskidzkiej pisarki, red. R. Czyż, Wisła 2012, s. 57-68.
Czyż R., Od patentu do patentu. Polska, ewangelicka literatura religijna na Śląsku Cieszyńskim w latach 1781-1881, [w:] Trzysta lat tolerancji na Śląsku Cieszyńskim. W trzystulecie kościoła Jezusowego w Cieszynie, red. R. Czyż, W. Gojniczek, D. Spratek, Cieszyn 2010, s. 431-479.
Czyż R., Polnische Reformationsdrucke aus dem Teschener Schlesien, [w:] Reformacja: między ideą a realizacją / Reformation: zwischen Idee und ihrer Umsetzung, red. G. Wąs, L. Harc, Kraków 2019, s. 293-312.
Czyż R., Polonica z biblioteki przy ewangelickiej szkole elementarnej w Wiśle (1859-1876), [w:] R. Jež, M. F. Bajger, R. Czyż, Studia z dziejów kultury piśmienniczej na Śląsku Cieszyńskim, red. K. Műller, J. Spyra, Cieszyn 2010, s. 201-280 (e-book dostępny w Śląskiej Bibliotece Cyfrowej https://www.sbc.org.pl/dlibra/publication/24133/edition/21341/content).
Czyż R., Polskie postylle ewangelickie na Śląsku Cieszyńskim, „Cieszyńskie Studia Muzealne/ Tĕšínský Muzejní Sborník” t. 2 (2005), Cieszyn 2005, s. 109-123.
Czyż R., Protestancka książka i kultura czytelnicza na Śląsku Cieszyńskim do 1918 roku. Rekonesans, [w:] Protestancka kultura słowa, red. Z. Pasek, Kraków 2009, s. 201-211.
Czyż R., Przewodniki Andrzeja Podżorskiego (1886-1971) po Wiśle, czyli o początkach nowoczesnego kreowania marki regionalnej Śląska Cieszyńskiego, [w:] Nauka – technika – technologia, t. 2, Kraków 2021, s. 19-30, https://winntbg.bg.agh.edu.pl/skrypty4/0592/NTT_tom2_019.pdf
Czyż R., Rękopisy i starodruki z wiślańskiej biblioteki Jana Śniegonia,[w:] Książka i szkoła w Wiśle w XIX wieku. 150 lat biblioteki Jana Śniegonia, red. R. Czyż i D. Szczypka, Wisła 2009, s. 39-50.
Czyż R., Sytuacja wyznaniowa wiślan we wsi Ostojićevo (Banat, Serbia). Rekonesans, „Rocznik Wiślański” t. 1, Wisła 2009, s. 70-76.
Czyż R., Świadectwo wiary Pawła Cieślara (1845-1898), kuratora zboru w Tisza Szent Miklós (Ostojićevo), [w:] Wiślanie we wsi Ostojićevo (Banat, Serbia). Historia – język – kultura, red. R. Czyż, D. Szczypka, Wisła 2010, s. 65-77.
Czyż R., Uczeń i mistrz. Relacje Bogumiła Hoffa i Oskara Kolberga w świetle ich korespondencji, „Pamiętnik Cieszyński” t. 21, Cieszyn 2016, s. 67-78 (dostępny on-line na stronie file:///C:/Users/dell/AppData/Local/Temp/PC_2016_67-78_RC-1.pdf)
Czyż R., Wakacyjny Instytut Sztuki w Wiśle (1937-1939), „Rocznik Wiślański” t. 3, Wisła 2011, s. 39-48.
Czyż R., Wiara – praca – rodzina. Obraz Marcina Lutra w polskiej ewangelickiej literaturze religijnej na Śląsku Cieszyńskim (do 1918 roku), [w:] Dziedzictwo górnośląskiej reformacji. Wpływ protestantyzmu na politykę, społeczeństwo i kulturę w XVI-XX wieku, red. J. Bahlcke, W. Gojniczek, R. Kaczmarek, Katowice 2018, s. 555-570.
Czyż R., Władza świecka i duchowna wobec książki protestanckiej w księstwie cieszyńskim, [w:] Religia i polityka. Kwestie wyznaniowe i konflikty polityczne w Europie w XVIII wieku.
W 300. rocznicę konwencji w Altranstädt (Acta Universitatis Wratislaviensis No 3148), red. L. Harc, G. Wąs, Wrocław 2009, s. 215-225.
Czyż R., Zanim przybył Hoff… Wyprawy naukowo-badawcze i podróże patriotyczne do źródeł Wisły, [w:] Bogumił Hoff (1829-1894) – „odkrywca” Wisły, red. R. Czyż, Wisła 2014,
s. 7-26.
Czyż R., Zróżnicowanie wyznaniowe Śląska Cieszyńskiego. Geneza – historia – stan obecny, [w:] Kościoły, polityka, historia. Ze studiów nad problemami mniejszości wyznaniowych w Polsce XX i XXI wieku, Warszawa 2009, s. 93-104.
Przekład z komentarzem:
Pavel Čieslar. (Životopisné črty dla jeho vlastnoručných zápiskov) / Paweł Cieślar. (Szkice biograficzne na podstawie jego własnoręcznych zapisków), tłum. i oprac. R. Czyż, „Rocznik Wiślański” t. 3, Wisła 2011, s. 88-101.