This shows you the differences between two versions of the page.
Both sides previous revision Previous revision Next revision | Previous revision | ||
histopathology:patomorphology [2016/07/24 08:16] pkleczek [Akantoza] |
— (current) | ||
---|---|---|---|
Line 1: | Line 1: | ||
- | ~~NOTRANS~~ | ||
- | |||
- | ====== Patomorfologia ====== | ||
- | |||
- | Źródła: | ||
- | * [[http://www.pum.edu.pl/__data/assets/file/0011/76646/Tk.nabl,-laczna,-kosc,-chrzastka_2014_wyklad-1.pdf|Tkanka nabłonkowa, tkanki łączne – wykład (Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie)]] | ||
- | |||
- | ===== Zmiany na poziomie komórki ===== | ||
- | |||
- | ==== Komórki atypowe (podsumowanie) ==== | ||
- | |||
- | * powiększenie się komórek (macrocytosis) | ||
- | * zmiana kształtu komórek (heterocytosis) | ||
- | * powiększanie się jądra ze zmianą proporcji jądro/cytoplazma (N/C), na rzecz jądra (macronucleosis) | ||
- | * nadbarwliwość jądra wskutek zwiększenia się ilości chromatyny (hyperchromatosis) | ||
- | * jednoczesne powiększanie się i nadbarwliwość jądra (heteronucleosis) | ||
- | * zwiększona liczba jąder w komórce (polynucleosis) | ||
- | * wydatniejsze jąderko lub większa liczba jąderek w jądrze (hypernucleosis, polynucleosis) | ||
- | * nieprawidłowe figury podziału | ||
- | * gromadzenie się chromatyny w postaci grudek w karioplazmie albo tworzenie przez chromatynę warstewki pod błoną jądrową (marginacja) | ||
- | * kanibalizm (wchłanianie jednej komórki nowotworowej przez drugą) | ||
- | |||
- | Atypia (łac. //atypia//) jest mianem które w polskim piśmiennictwie określa zespól zmian cytologicznych stanowiących morfologiczny wyraz posuniętego odróżnicowania, stanowiącego dowód złośliwej transformacji (przemiany) nowotworowej. Kryterium biologicznym atypii jest potencjalna zdolność tworzenia przerzutów. Natomiast jej wykładnikiem mikroskopowym jest pojawienie się nieprawidłowych mitoz, którym towarzyszy nasilona dyskarioza. Nasilenie tych cech zwykle zamazuje budowę histologiczna narządu, w którym pojawił się nowotwór, oraz powoduje utratę cech dojrzałości komórek. Nie jest to jednak bezwzględna reguła, i należy podkreślić, że nasilenie atypii nie odzwierciedla w pełni stopnia złośliwości biologicznej badanego nowotworu i dlatego należy unikać stosowania tego pojęcia. Bywają bowiem guzy o znacznej atypii lecz o stosunkowo malej złośliwości (np. barwiak chromochłonny) i odwrotnie (np. niektóre raki tarczycy). W piśmiennictwie anglosaskim określenie "atypia" jest interpretowane niejednoznacznie i najczęściej oznacza nieprawidłowość struktury tkankowej, choć odnosi się je także do niejasno sprecyzowanego pojęcia dysplazji (np. //atypical hyperplasia//, //atypical polyp//). | ||
- | ==== Anaplazja ==== | ||
- | |||
- | * zachowana zdolność mnożenia się wraz z zatrzymaniem różnicowania (dojrzewania) komórki | ||
- | * charakterystyczna cecha nowotworów złośliwych | ||
- | |||
- | ==== Dyskarioza ==== | ||
- | |||
- | (//dyskariosis//) | ||
- | |||
- | zaburzenie wyglądu jądra komórkowego (koloru, kształtu) i jego proporcji w stosunku do wielkości komórki | ||
- | |||
- | * na dyskariozę składają się: | ||
- | * nadbarwliwość i różnobarwliwość (//hyperchromatosis//, //heterochromatosis//) | ||
- | * powiększenie i zróżnicowanie wielkości (//hypernucleosis//, //heteronucleosis//) | ||
- | * (czasem) wielojądrowość komórek (//polynucleosis//) | ||
- | * dyskariozie towarzyszy zwiększona liczba podziałów komórkowych, które jednak w przypadku dysplazji są prawidłowe | ||
- | * w piśmiennictwie światowym, zwłaszcza amerykańskim, pojęcie dysplazji odpowiada w przybliżeniu określeniu nowotworu wewnątrznabłonkowego (łac. //intraepithelial neoplasia//). | ||
- | ==== Polimorfizm jądra ==== | ||
- | |||
- | występowanie wielu jąder w obrębie jednej komórki | ||
- | |||
- | [{{:histopathology:pathomorphology:polymorphic_nucleus.jpg?direct&200|Polimorfizm jądrowy (Źródło: [[http://www.iupui.edu/~anatd502/Labs.f04/blood%20lab/Blood%20Lab.html|Indiana Univ., ANAT D502]])}}] | ||
- | <WRAP clear/> | ||
- | |||
- | **polimorficzne jądro** – (//polymorphic nucleus//) a cell nucleus that assumes an irregular form or splits up into more or less completely separated lobes, such as the nuclei of polymorphonuclear leukocytes (źródło: [[http://medicine.academic.ru/145833/polymorphic_nucleus|Academic.ru]] | ||
- | ==== Piankowata cytoplazma ==== | ||
- | |||
- | [{{:histopathology:pathomorphology:piankowata_cytoplazma.jpg?direct&200|Piankowata cytoplazma (źródło: [[http://www2.wum.edu.pl/~biologia/galeria/t-vaginalis/pages/PA300143.htm|WUM]])}}] | ||
- | [{{:histopathology:pathomorphology:piankowata_cytoplazma2.jpg?direct&200|Piankowata cytoplazma (źródło: [[http://dl.cm-uj.krakow.pl:8080/Content/1080/Doktorat%20Inga%20Ludwin%20final%20version.pdf|Występowanie i znaczenie klinicznie nietypowych komórek nabłonkowych szyjki | ||
- | macicy (Inga Ludwin, CM UJ)]])}}] | ||
- | <WRAP clear/> | ||
- | |||
- | |||
- | ==== Pleomorfizm ==== | ||
- | |||
- | * zjawisko występowania różnych kształtów organizmów, komórek lub organelli komórkowych | ||
- | * cecha charakterystyczna nowotworów | ||
- | |||
- | rodzaje pleomorfizmu: ~ jądrowy, ~ cytoplazmatyczny | ||
- | |||
- | [{{:histopathology:pathomorphology:nuclear_pleomorphism.jpeg?direct&200|Pleomorfizm jądrowy – zdjęcie (źródło: [[http://www.pathpedia.com/education/eatlas/histopathology/skin_and_adnexa/melanoma_balloon_cell_type.aspx|PathPedia]])}}] | ||
- | [{{:histopathology:pathomorphology:nuclear_pleomorphism2.jpeg?direct&200|Pleomorfizm jądrowy – zdjęcie (źródło: [[http://www.pathpedia.com/education/eatlas/histopathology/skin_and_adnexa/melanoma_balloon_cell_type.aspx|PathPedia]])}}] | ||
- | <WRAP clear/> | ||
- | |||
- | ==== Dysplazja ==== | ||
- | |||
- | zwiększenie stosunku jądrowo–cytoplazmatycznego czyli wzrost objętości jądra w stosunku do cytoplazmy (źródło: [[http://leczenie-objawy.pl/cechy-mikroskopowe-nowotworow.htm|Cechy mikroskopowe nowotworów]]) | ||
- | |||
- | ==== Polimorfizm ==== | ||
- | |||
- | różnorodność wielkości, kształtu i zabarwienia jąder i całych komórek | ||
- | |||
- | |||
- | ==== Hiperchromazja ==== | ||
- | |||
- | (//hyperchromatism//) | ||
- | |||
- | * nadmierna barwliwość (//excessive pigmentation//) jądra komórkowego, spowodowana wzrostem zawartości DNA | ||
- | * cecha histologiczna złośliwości nowotworu | ||
- | |||
- | [{{:histopathology:pathomorphology:hyperchromasia.jpeg?direct&200|Hiperchromazja. It showing extensive polymorphism of cell nuclei (arrows) and their hyperchromasia in malignant cells of the tumour. źródło: [[http://www.actavetscand.com/content/52/1/35/figure/F6?highres=y|BioMed Central]]) }}] | ||
- | <WRAP clear/> | ||
- | |||
- | ==== Heterochromazja jąder ==== | ||
- | |||
- | * różna intensywność zabarwienia chromatyny w różnych miejscach jądra | ||
- | * miejsca jasne i ciemne są następstwem nierównomiernego rozmieszczenia grud chromatyny na terenie jądra | ||
- | |||
- | ==== Komórka olbrzymia ==== | ||
- | |||
- | (//monster cell//, //giant cell//) | ||
- | |||
- | komórka powstała przez scalenie się kilku osobnych komórek (zwykle makrofagów) | ||
- | |||
- | MGCs = multinucleate giant cells | ||
- | |||
- | [{{:histopathology:pathomorphology:giant_cell1.jpg?direct&200|Komórka olbrzymia (źródło: [[http://www.pum.edu.pl/__data/assets/file/0011/76646/Tk.nabl,-laczna,-kosc,-chrzastka_2014_wyklad-1.pdf|PUM]])}}] | ||
- | [{{:histopathology:pathomorphology:foreign_body_giant_cell.jpg?direct&200|Komórka olbrzymia (źródło [[http://plaza.umin.ac.jp/pathol2/photo-library/system/data/image_data/121212900493.jpg|UMIN]])}}] | ||
- | [{{:histopathology:pathomorphology:monster_cell.jpg?direct&200|Komórka olbrzymia (źródło: [[https://dermpath.files.wordpress.com/2011/12/sccwithmonstercellsh.jpg|DermPath Daily]])}}] | ||
- | [{{:histopathology:pathomorphology:multinucleated_giant_cell.jpg?direct&200|Komórka olbrzymia (źródło: [[http://cai.md.chula.ac.th/chulapatho/chulapatho/lecturenote/infection/Pathology%20of%20infection/inclusion%20bodies/herpesimplex_files/SKIN085.jpg|Chulalongkorn Univ.]])}}] | ||
- | <WRAP clear/> | ||
- | |||
- | ==== Jasna komórka ==== | ||
- | |||
- | (//clear cell//) | ||
- | |||
- | każda komórka (w szczególności nowotworowa) posiadająca obfitość glikogenu bądź innej substancji nie barwiącej się hematoksyliną bądź eozyną (stąd "blada" na standardowo barwionych preparatach) | ||
- | |||
- | [{{:histopathology:pathomorphology:clear_cells.jpg?direct&200|Jasne komórki w naskórku}}] | ||
- | ===== Zmiany na poziomie tkanki ===== | ||
- | |||
- | ==== Anisocytosis ==== | ||
- | |||
- | (cells of unequal size) | ||
- | |||
- | ==== Poikilocytosis ==== | ||
- | |||
- | (abnormally shaped cells) | ||
- | |||
- | ==== Atrofia ==== | ||
- | |||
- | (in. zanik, wiąd) | ||
- | |||
- | stopniowe zmniejszanie się objętości komórki, tkanki | ||
- | |||
- | przykłady atrofii: zanik sopli naskórkowych (//effacement of rete ridges//) | ||
- | ==== Spongoiza ==== | ||
- | |||
- | (in. stan gąbczasty naskórka) (//spongiosis//) | ||
- | |||
- | spowodowany obrzękiem międzykomórkowym z następowym naprężeniem i rozrywaniem połączeń między keratynocytami; w przestrzeniach międzykomórkowych naskórka gromadzi się płyn (źródło: [[https://en.wikipedia.org/wiki/Spongiosis|wiki]]) | ||
- | |||
- | [{{:histopathology:pathomorphology:spongiosis.jpg?direct&200|Stan gąbczasty (źródło: [[https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/d/d2/Spongiotic_dermatitis_%282%29_Dyshidrotic.JPG|wiki]]}}] | ||
- | <WRAP clear/> | ||
- | |||
- | ==== Hiperkeratoza ==== | ||
- | |||
- | (//hyperkeratosis//) | ||
- | |||
- | tymczasowe, znaczne pogrubienie naskórka związane ze zwiększoną liczbą keratynocytów o niezmienionym układzie (zazw. warstwy rogowej) | ||
- | |||
- | ==== Parakeratoza ==== | ||
- | |||
- | (//parakeratosis//) | ||
- | |||
- | patologiczne rogowacenie polegające na obecności jąder komórkowych w keratynocytach warstwy rogowej naskórka, gdzie fizjologicznie komórki są pozbawione jąder komórkowych | ||
- | ==== Akantoza ==== | ||
- | |||
- | (//acanthosis//) | ||
- | |||
- | pogrubienie naskórka skutkujące tworzeniem się grudek (//papules//) i blaszek (//plaques//) (źródło: [[http://missinglink.ucsf.edu/lm/DermatologyGlossary/acanthosis.html|UCSF]]) | ||
- | |||
- | [{{:histopathology:pathomorphology:papule_and_plaque.png?direct&200|Grudki i blaszki (źródło: [[https://pl.wikipedia.org/wiki/Grudka#/media/File:Papule_and_Plaque_pl.svg|wiki]])}}] | ||
- | ==== Naciek ==== | ||
- | |||
- | (ang. infiltration, inflammatory infiltrate) | ||
- | |||
- | w medycynie, określenie dla wniknięcia lub gromadzenia się komórek nieprawidłowych (nowotworowych) lub prawidłowych, charakterystycznych dla stanu patologii (zapalnych) w struktury sąsiadujących tkanek. Może to być naciek nowotworowy, gdy guz nowotworowy szerzy się do sąsiadujących tkanek, albo naciek zapalny, gdy komórki zapalne rozprzestrzeniają się w obrębie zdrowej albo uszkodzonej tkanki. | ||
- | |||
- | nacieki: limfocytarny, histiocytarny | ||
- | |||
- | [{{:histopathology:pathomorphology:infiltration_lymphocytes.jpg?direct&200|Naciek limfocytarny. Note the sawtooth infiltrate of lymphocytes at the dermal-epidermal junction. (źródło: [[http://usmlepathslides.tumblr.com/post/23695265993/lichen-planus-note-the-sawtooth-infiltrate-of| | ||
- | USMLE Pathology Slides]])}}] | ||
- | [{{:histopathology:pathomorphology:infiltration_lymphocytes_2_.gif?direct&200|Naciek limfocytarny. infiltration of neutrophils and lymphocytes in dermis. (źródło: [[http://www.ijcasereportsandimages.com/archive/2012/009-2012-ijcri/010-09-2012-hounoki/figure2.gif|IJCRI]])}}] | ||
- | [{{:histopathology:pathomorphology:lymphocytic_infiltration.jpg?direct&200|Naciek limfocytarny.}}] | ||
- | <WRAP clear/> | ||
- | |||
- | === Naciek limfocytarny w skórze === | ||
- | |||
- | Limfocyty spotykane w warstwach skóry to generalnie limfocyty T, które należą do małych limfocytów (small lymphocytes), o rozmiarze rzędu 6-12 µm | ||
- | |||
- | http://www.anatomyatlases.org/MicroscopicAnatomy/Section04/Section04.shtml | ||
- | http://www.nanomedicine.com/NMI/8.5.1.htm | ||
- | |||
- | === Tumor infiltrating lymphocytes === | ||
- | |||
- | (TILs) are a type of white blood cell found in tumors. TILs are implicated in killing tumor cells, and the presence of lymphocytes in tumors is often associated with better clinical outcomes | ||
- | |||
- | ==== Papilomatoza ==== | ||
- | |||
- | (//papillomatosis//) - skin surface elevation caused by hyperplasia and enlargement of contiguous dermal papillae. [1] These papillary projections of the epidermis form an undulating surface under microscopic examination. | ||
- | Undulating appearance of the epidermis. | ||
- | |||
- | [{{:histopathology:pathomorphology:papillomatosis.jpg?direct&200|Papilomatoza (źródło: [[http://www.dxpath.com/histlib/confluent-and-reticulated-papillomatosis-histopathology-20257.html|Loma Linda Dermatopathology]])}}] | ||
- | <WRAP clear/> | ||
- | |||
- | ==== Rozrost ==== | ||
- | |||
- | (//hyperplasia//) an increase in the amount of organic tissue that results from cell proliferation. It may lead to the gross enlargement of an organ and the term is sometimes confused with benign neoplasia or benign tumor | ||
- | |||
- | ==== Przerost ==== | ||
- | |||
- | (//hypertrophia//) | ||
- | |||
- | ==== Dysplazja ==== | ||
- | |||
- | (//dysplasia//) | ||
- | |||
- | nieprawidlowość budowy tkanek i/lub komórek charakteryzujaca się zaburzeniem histoarchitektniki i/lub zmianami cytologicznymi swiadczacymi o wzroscie syntezy kwasów nukleinowych oraz przyspieszeniu cyklu podzialowego komórek. | ||
- | Głownym wykładnikiem mikroskopowymi dysplazji komórkowej, poza niewielkim zatarciem histoarchitektoniki, jest dyskarioza i atypia. | ||