Prawa Keplera a zasady dynamiki Newtona
Pierwsze prawo Keplera wynika z tego, że siła grawitacyjna jest siłą centralną, tj. taką, która zawsze skierowana jest do określonego punktu - centrum siły. Jeżeli początek układu współrzędnych umieścimy w centrum siły, to siłę centralną można zapisać ogólnie w postaci
(1) |
lub dla siły grawitacji
(2) |
Równanie opisujące ruch pod wpływem siły grawitacji ma więc postać
(3) |
Rozwiązaniem tego równania są krzywe stożkowe tj. krzywe będące przekrojami stożka, takie jak elipsa, parabola, hiperbola (rysunek poniżej).
Rys. 1. Krzywe stożkowe – tor ruchu w polu siły grawitacji
Teraz przejdziemy do drugiego prawa Keplera. Na rysunku 2 zaznaczona jest powierzchnia zakreślana w czasie Δt przez linię łączącą planetę ze Słońcem.
Rys. 2. Powierzchnia zakreślana w czasie Δt przez linię łączącą planetę ze Słońcem
Jeżeli weźmiemy bardzo krótki przedział czasu dt (Δt → 0) to zaznaczone pole dS jest powierzchnią trójkąta o podstawie równej długości zakreślanego łuku (vdt) i wysokości równej promieniowi R
| (4) |
Z równania (4) wynika, że chwilowa prędkość polowa (prędkość z jaką promień R zakreśla powierzchnię) jest równa
| (5) |
Z definicji siły centralnej (1) wynika że moment siły τ dla siły centralnej jest równy zeru
(6) |
z czego wynika, że moment pędu L jest zachowany w ruchu pod wpływem siły centralnej np. w ruchu planety w jej obiegu wokół Słońca (zasadę zachowania momentu pędu poznamy w następnych rozdziałach).
(7) |
Łącząc równania (5) i (7) otrzymujemy ostatecznie
(8) |
Na koniec rozpatrzymy trzecie prawo Keplera dla planet poruszających się po orbitach kołowych. Korzystając z otrzymanego uprzednio wzoru (6.8) na masę Słońca otrzymujemy dla pierwszej planety krążącej wokół Słońca
(9) |
|
a dla drugiej |
(10) |
Porównując te równania stronami otrzymujemy
(11) |
Równanie (11) wyraża drugie prawo Keplera.