21.3 Praca i moc prądu, straty cieplne
Na rysunku 21.5 pokazany jest najprostszy obwód elektryczny składający się ze źródła prądu (np. baterii) oraz z dowolnego odbiornika energii elektrycznej takiego jak żarówka, grzejnik, silnik elektryczny, komputer itp.
Rys. 21.5. Prąd I z baterii płynie przez odbiornik energii elektrycznej
Jeżeli przez odbiornik przepływa prąd o natężeniu I, a napięcie na odbiorniku wynosi U to zmiana energii potencjalnej ładunku dq przepływającego przez odbiornik (od punktu A do B) wynosi
(21.14) |
Dzieląc obie strony równania przez dt otrzymujemy wzór, który przedstawia szybkość zmian energii elektrycznej
(21.15) |
czyli moc prądu elektrycznego
(21.16) |
Energia potencjalna ładunku przepływającego przez odbiornik maleje bo potencjał punktu A (połączonego z dodatnim biegunem baterii) jest wyższy niż punktu B (połączonego z ujemnym biegunem baterii). Ta tracona energia jest przekształcana w inny rodzaj energii w zależności od typu odbiornika.
Straty cieplne
Jeżeli mamy do czynienia z odbiornikiem energii zawierającym tylko opornik (np. grzejnik) to cała energia stracona przez ładunek dq poruszający się przy napięciu U wydziela się w oporniku w postaci energii cieplnej. Elektrony przewodnictwa poruszając się w przewodniku zderzają się z atomami (jonami) przewodnika i tracą energię (którą uzyskały w polu elektrycznym) co objawia się wzrostem temperatury opornika.
Korzystając z prawa Ohma możemy równanie (21.16) zapisać w postaci
lub |
(21.17) |
Równania (21.17) opisują przemianę energii elektrycznej na energię cieplną, którą nazywamy ciepłem Joule'a .
Ćwiczenie Typowa grzałka w czajniku elektrycznym, przystosowanym do pracy przy napięciu 220 V, ma moc 2000 W. Jaki prąd płynie przez tę grzałkę i jaki jest jej opór? Sprawdź obliczenia i wynik. |