29.3 Natężenie światła w doświadczeniu Younga
W tym punkcie określimy ilościowo wypadkowe natężenie interferujących fal spójnych. Opisując interferencję fal elektromagnetycznych zajmiemy się wyłącznie opisem pola elektrycznego E tych fal ponieważ działanie pola B na detektory światła (w tym oko ludzkie) jest znikomo małe.
Załóżmy, że składowe pola elektrycznego obu fal w punkcie P, w którym rozpatrujemy wynik interferencji (rysunek 29.2) zmieniają się następująco
(29.13) |
(29.14) |
gdzie ω = 2πν jest częstością kołową fal, a φ różnicą faz między nimi. Zauważmy, że różnica faz w punkcie P zależy od położenia tego punktu na ekranie a tym samym od kąta θ. Przyjmijmy natomiast, że amplituda E0 nie zależy od kąta θ. Jeżeli wektory E interferujących fal są do siebie równoległe to wypadkowe pole elektryczne w punkcie P obliczmy jako sumę algebraiczną poszczególnych zaburzeń
(29.15) |
Podstawiając równania obu fal obliczamy pole wypadkowe
(29.16) |
(29.17) |
gdzie β = φ/2 oraz E θ = 2Eθ cosβ = Em cosβ. Energia drgań harmonicznych jest proporcjonalna do kwadratu amplitudy więc natężenie fali wypadkowej
(29.18) |
Obliczmy teraz stosunek natężeń fali wypadkowej do fali pojedynczej
(29.19) |
(29.20)/p> |
Zgodnie z tym wyrażeniem natężenie wypadkowe zmienia się od zera, dla punktów, w których różnica faz φ = 2β = π, do maksymalnego, dla punktów, w których różnica faz φ = 2π = 0.
Różnica faz wiąże się z różnicą dróg poprzez prostą relację
(29.21) |
czyli dla sytuacji pokazanej na rysunku 29.2
(29.22) |
(29.23) |
(29.24) |
To równanie wyraża zależność przesunięcia fazowego, a tym samym i natężenia fali wypadkowej od kąta θ (miejsca na ekranie). Poniżej, na rysunku 29.3 wykreślony został rozkład natężeń otrzymany w wyniku interferencji światła spójnego wychodzącego z dwóch szczelin w porównaniu z wynikiem dla źródeł niespójnych (równomierne oświetlenie ekranu) jak i dla pojedynczego źródła.
Rys. 29.3. Rozkład natężeń w obrazie interferencyjnym dwóch punktowych szczelin
Symulacje komputerowe Możesz prześledzić rozkład natężeń w obrazie interferencyjnym dwóch spójnych fal świetlnych powstałych w wyniku przejścia płaskiej fali świetlnej przez przesłonę z dwoma punktowymi szczelinami (doświadczenie Younga) korzystając z programu komputerowego „Interferencja”, dostępnego na stronie WWW autora i na stronie Open AGH. Przed uruchomieniem zobacz krótki opis programu . Program można pobrać i zapisać go na dysku twardym własnego komputera. |