
”Zaawansowany magazyn gazu i dwutlenku węgla w akiferze” «AGaStor» - projekt finansowany ze środków Norweskiego Mechanizmu Finansowego na lata 2014-2021. Wartość projektu: 5 126 940,00 PLN; umowa nr NOR/POLNORCCS/AGaStor/0008/2019-00 w ramach konkursu "POLNOR CCS 2019".
Głównym celem projektu jest ułatwienie realizacji zaawansowanego Podziemnego Magazynu Gazu (PMG) z wykorzystaniem dynamicznego wspomagania Poduszki Dwutlenku Węgla (CDC) w solankowych warstwach wodonośnych. Lokalizacja tego magazynu zostanie wybrana w sąsiedztwie przemysłowego źródła CO2 i terminalu odbiorczego LNG oraz gazowego interkonektora „Baltic Pipe” NO-PL.
"Kinetyka wytrącania się soli/cząstek stałych podczas zatłaczania CO2 do złoża" «SaltPreCO2» - projekt finansowany ze środków Norweskiego Mechanizmu Finansowego na lata 2014-2021. Wartość projektu: 3 562 500,00 PLN; umowa nr UMO-2019/34/H/ST/10/00564 w ramach konkursu "GRIEG-1".
Projekt SEWR jest realizowany przez SPYRA PRIMO-POLAND Sp. z o.o. (Lider Konsorcjum) i Akademię Górniczo – Hutniczą im. Stanisława Staszica w Krakowie. Podwykonawcy: Politechnika Warszawska i Główny Instytut Górnictwa.
Projekt finansowany przez Narodowe Cantrum Badań i Rozwoju (NCBR) w ramach konkursu GEKON. Partnerzy przemysłowi: Zakłady Energetyki Cieplnej S.A. oraz Katowicki Holding Węglowy S.A.
Metan z pokładów węgla, gromadzący się w pustkach powstałych w wyniku prowadzonej eksploatacji górniczej (zrobach), może być cennym surowcem, używanym do produkcji energii elektrycznej i cieplnej. Ponadto, wykorzystując wspomniany gaz, ogranicza się jego emisję do atmosfery, zmniejszając tym samym efekt cieplarniany. Celem projektu jest wyznaczenie optymalnych lokalizacji pozyskiwania metanu ze zrobów górniczych oraz ewaluacja innowacyjnej technologii wiercenia otworów pozwalających na zwielokrotnienie ujęcia gazu.
Projekt finansowany przez Narodowe Cantrum Badań i Rozwoju (NCBR) w ramach konkursu GEKON. Partnerzy przemysłowi: GK LOTOS S.A. oraz Gas-System S.A.
Jednostki naukowe: Akademia Górniczo-Hutnicza, Politechnka Warszawska, Politechnika Śląska, OBR "Chemkop" Sp. z o.o.
Projekt badawczy IRES (Integrated Reservoir Exploration & Gas Extraction System for Shale Gas - Zintegrowany model inżynierii złożowej do eksploatacji złóż gazu w łupkach) będzie polegał na stworzeniu efektywnych nowych narzędzi do modelowania przepływu gazu w niekonwencjonalnych złożach gazu ziemnego
Projekt badawczy IRES będzie polegał na stworzeniu efektywnych nowych narzędzi do modelowania przepływu gazu w niekonwencjonalnych złożach gazu ziemnego. Tymi narzędziami będzie m. in. nowy monitoring in-situ złóż gazu ziemnego oparty na technologii spektroskopii Ramana oraz technologii „fiber optic”. Technologie te pozwolą na szybkie określenie składu gazu ziemnego z formacji łupkowych, określenie charakterystyki płynów złożowych , monitoring nanoznaczników tzw. nanotracerów oraz określenia podstawowych parametrów złożowych. Dane uzyskane za pomocą tej technologii będą pomocne do budowy klasycznych modeli numerycznych badanych struktur geologicznych. Nowatorstwo zastosowanego podejścia będzie odnosić się do wykorzystania matematycznych metod rozwiązywania problemu odwrotnego wraz ze statystyczną analizą wiarygodności hipotez. Zbudowane modele numeryczne struktur będą służyły zbudowaniu modeli symulacyjnych eksploatacji niekonwencjonalnych złóż gazu. Ze względu na Specyfikę złóż niekonwencjonalnych, która wymaga nowych narzędzi do modelowania i analizy procesu eksploatacji i zarządzania złożem opracowana zostanie metodyka tworzenia szybkich i dokładnych modeli zastępczych ułatwiających analizę niepewności i procesy decyzyjne. Zostaną tutaj zastosowane elementy modeli statystycznych oraz logiki rozmytej. Zostanie opracowany jednootworowy model zastępczy (SRM Model) który pozwoli na realizację ogromnej ilości wariantów symulacji w krótkim czasie, co pozwoli operatorowi reagować na wszelkie sygnały przychodzące z odwiertu eksploatacyjnego niemalże w czasie rzeczywistym. Opracowany także zostanie model możliwego oddziaływania skał i płynów oraz oceny zasięgu wtłaczanego płynu szczelinującego oraz możliwości zatrzymania płynu w złożu na skutek reakcji ze skałą i oddziaływań kapilarnych. Zbudowane modele numeryczne złóż, modele symulacyjne eksploatacji (SRM Model) oraz model reakcji płynu szczelinującego pozwolą na opracowanie efektywnej procedury modelowania oceny końcowego wydobycia zasobów EUR (Estimated Ultimate Recovery) za pomocą modeli probabilistyczno-analitycznych z wykorzystaniem elementów logiki rozmytej oraz metod statystycznych na podstawie parametrów złożowych, systemu stymulacji i danych eksploatacyjnych.
Plan grantu przedstawia się następująco:
Zadanie 1
Monitoring parametrów złożowych oraz procesów fizycznych in-situ w złożach gazu w formacjach łupkowych
Zadanie 2
Opracowanie efektywnej procedury modelowania eksploatacji złóż gazu w krajowych formacjach łupkowych poprzez rozwiązanie problemu odwrotnego dla określenia istotnych parametrów modelu.
Zadanie 3
Specyfika złóż niekonwencjonalnych wymaga nowych narzędzi do modelowania i analizy procesu eksploatacji i zarządzania złożem. Opracowana zostanie metodyka tworzenia szybkich i dokładnych modeli zastępczych ułatwiających analizę niepewności i procesy decyzyjne.
Zadanie 4
Zadanie związane z procesem modelowania okresu flowback i późniejszej regularnej produkcji gazu z odwiertu zostanie zrealizowane w postaci budowy modelu możliwego oddziaływania skał i płynów oraz oceny zasięgu wtłaczanego płynu oraz możliwości zatrzymania płynu w złożu na skutek reakcji ze skałą i oddziaływań kapilarnych. Taki model zostanie wykorzystany do budowy modelu analitycznego prognozy wydobycia płynu poreakcyjnego.
Zadanie 5
Opracowanie efektywnej procedury modelowania oceny końcowego wydobycia zasobów EUR (Estimated Ultimate Recovery) za pomocą modeli probabilistyczno-analitycznych z wykorzystaniem elementów logiki rozmytej oraz metod statystycznych na podstawie parametrów złożowych, systemu stymulacji i danych eksploatacyjnych.
Projekt badawczy pt. „Termomechaniczna analiza procesu eksploatacji kawernowego podziemnego magazynu gazu” dotyczy opracowania numerycznego modelu kawerny magazynowej gazu ziemnego, uwzględniającego wychłodzenie górotworu w trakcie ługowania i zmiany temperatury podczas sprężania i rozprężania gazu.
Projekt badawczy pt. „Termomechaniczna analiza procesu eksploatacji kawernowego podziemnego magazynu gazu” dotyczy opracowania numerycznego modelu kawerny magazynowej gazu ziemnego, uwzględniającego wychłodzenie górotworu w trakcie ługowania i zmiany temperatury podczas sprężania i rozprężania gazu. Uzyskane do tej pory rezultaty wskazują, że w przypadku magazynów sezonowych wpływ tych efektów na konwergencję kawerny jest istotny, jednak mniejszy niż można było oczekiwać ze względu na przesunięcie fazowe ekstremów temperatury w górotworze.
SiteChar jest europejski
m projektem badawczym zajmującym się składowaniem CO2. Projekt rozpoczął się w styczniu 2011r. i potrwa przez najbliższe 3 lata.
Głównym zadaniem projektu SiteChar jest ocena wymagań technicznych, ekonomicznych i społecznych, które muszą zostać spełnione przez firmy, które chcą uzyskać pozwolenie na składowanie CO2 pod ziemią.
W tym celu, w pięciu różnych częściach Europy prowadzone są badania mające na celu ocenę przydatności wytypowanych do składowania CO2 struktur geologicznych. Na podstawie tych badań SiteChar stworzy ogólną metodologię do oceny potencjalnych miejsc składowania.
Program naukowy projektu SiteChar ukierunkowany jest na badanie potencjalnych składowisk CO2 i ich charakterystykę. Projekt jest realizowany niezależnie od decyzji w sprawie składowania CO2 w wytypowanych miejscach.
Projekt, koordynowany przez IFP Energies nouvelles łączy kolejnych szesnastu partnerów z dziedziny badań i przemysłu, jak również sektora konsultingowego, z dziesięciu krajów UE:
Dania: GEUS
Francja : IFP Energies Nouvelles
Niemcy : GFZ, UfU
Włochy: ENEL, OGS, UniRoma1-CERI
Holandia: ECN, TNO
Norwegia: Statoil, SINTEF-PR
Polska: AGH, PGNiG
Szwecja: Vattenfall
Wielka Brytania: IMPERIAL, NERC, Rząd Szkocji
W prace w projekcie SiteChar zaangażowane jest również Szkockie Centrum CCS (Scottish Carbon Captura and Storage, w skrócie SCCS)
Partnerzy projektu posiadają niezbędną wiedzę i zaplecze naukowo-badawcze z dziedziny geologii, geochemii, symulacji przepływu, geomechaniki, matematyki stosowanej, ekonomii, socjologii i komunikacji.
Projekt SiteChar finansowany jest w ramach 7 Programu Ramowego Wspólnoty Europejskiej w dziedzinie badań, rozwoju technologicznego i demonstracji.
Projekt dysponuje budżetem w wysokości 5 mln €, z których 3.7 mln € finansowane jest z dotacji Komisji Europejskiej.
Pozostała część funduszy pochodzi od partnerów przemysłowych (ENEL, PGNiG, STATOIL, Vattenfall, Veolia Environnement), Rządu Szkocji, rządów krajów pochodzenia partnerów projketu SiteChar (współfinansowanie) oraz zasobów własnych partnerów.
Celem SiteChar jest wypracowanie metodologii przygotowywania wniosków o pozwolenie na składowanie CO2, obejmującej wszystkie dane techniczne i ekonomiczne, a także akceptację społeczną. Metodologia ta będzie przeznaczona do dalszego wykorzystania przez operatorów składowiska i organy nadzorujące.
www.sitechar-co2.eu