|
PORADY PRAKTYCZNE
Wielka Fatra, Wielki Chocz – 2007
Położenie i topografia
Wielka Fatra położona jest między gęsto zaludnionymi obszarami Kotliny Zwoleńskiej, Turca i
Liptowa. Tworzy jednak zadziwiająco dzikie gniazdo górskie, którego główne grzbiety układają
się na kształt litery Y. Odgałęzienie zachodnie nazywane jest liptowskim, w większości porośnięte
lasem, zatem bardzo mało widokowe. Szczyty nie przekraczają tu 1394 m n.p.m. (Kľak). Ramię
wschodnie zwane Halną Fatrą obfituje w polany, a im dalej na południe, tym więcej połonin.
Najwyższym szczytem jest Ostredok (1592), zaraz potem plasuje się Rakitów (1567),
Kriżna (1547) i Płoska (1532).
Pomiędzy oba grzbiety od północy wciska się Dolina Lubochniańska o długości
25 km. Wiedzie nią droga, ale dolina objęta jest zakazem wjazdu dla samochodów. Przewyższenia
w obrębie głównego grzbietu nie są zbyt wielkie, natomiast podejścia z dolin często wiążą się
z koniecznością pokonania nawet 1000 m w pionie.
Na uwagę zasługuje także Skalna Fatra, leżąca po stronie zachodniej. Jest to wapienne gniazdo
z charakterystycznymi szczytami: Tłustą (1373) i Ostrą (1247) oraz dolinami: Blatnicką, Gaderską,
Wapienną, czy Juriasową.
Wielki Chocz (1611) jest najbardziej na zachód wysuniętym i najwyższym szczytem Gór Choczańskich,
od Wielkiej Fatry oddzielony doliną Wagu, w której leży Rużomberok. Wznosi się ponad 900 m nad
okoliczne doliny. Powyżej górnej granicy lasu (1350-1420) występuje tu piętro kosodrzewiny.
Przyroda
Środowisko przyrodnicze Wielkiej Fatry jest jednym z najcenniejszych i najlepiej zachowanych
na Słowacji. Od 2001 r. istnieje tam park narodowy.
Nagromadzenie interesujących zjawisk geomorfologicznych, bogata flora (gatunki wapieniolubne)
i fauna sprawiły, że w 1982 r. cały masyw Wielkiego Chocza objęto ochroną, powołując rezerwat
przyrody. Żyje tu kilkanaście niedźwiedzi, można spotkać dziki.
Klimat
Wielka Fatra należy do bardzo wilgotnych pasm górskich. Ilość opadów rośnie wraz z wysokością
nawet do 1400 mm/rok, co jest ilością większą niż w sąsiednich Niżnych Tatrach czy Małej Fatrze.
Schroniska
Na terenie Wielkiej Fatry istnieje kilka miejsc noclegowych o charakterze hoteli górskich
(horský hotel Kráľova studňa, horský hotel Smrekovica) i schronisk
turystycznych (Chata pod Borišovom). W Górach Choczańskich schronisk brak.
Chatki górskie – utulnie i szałasy
Bardzo dobre zaplecze turystyczne stanowią chaty górskie. Niektóre wykorzystywane są przez
pasterzy, inne służą tylko turystom. Mają różny standard – jedne oferują tylko dach,
ściany i miejsce na ognisko, inne mają podłogę, piec, a na wyposażeniu znajdują się też prycze,
materace, stół, ławy, naczynia. Zawsze w pobliżu można znaleźć wodę, z drewnem na opał też nie
ma problemu. Dużo informacji można znaleźć na stronie
hiking.sk. Godne uwagi są:
|
•
|
koliba przy zielonym szlaku z Doliny Blatnickiej do Kralowej Studni – niewiele ponad górną
granicą lasu; nowa, świetnie wyposażona (prycze, materace, stół, ławy, piec, naczynia), woda
przy Kralowej Studni (dosyć daleko);
|
|
•
|
koliba pod Kralową Studnią – także przy zielonym szlaku z Doliny Blatnickiej do Kralowej
Studni, ale wyżej od poprzedniej, około 20 minut od przełęczy pod Smrekovem; szałas składający się
tylko z dachu do ziemi, drzwi i ław po bokach, do wody ok. 5 minut;
|
|
•
|
szałas pod Suchym Wierchem – ok. 100 m na zachód od czerwonego szlaku głównego, chata o wysokim
standardzie (prycze, materace, stół, ławy, piec, czajnik!), woda 200 m od chaty „po
warstwicy” w dolinie; z Płoskiej 1:15 h, z Kriżnej 1:30 h;
|
|
•
|
Mandolina – trochę niżej od szałasu pod Suchym Wierchem, nie wiemy jak, bo nie byliśmy (jeszcze!);
|
|
•
|
koliba pod Płoską – na wschód od czerwonego szlaku wiodącego z Płoskiej w kierunku
Suchego, widoczna ze ścieżki, gwarantuje dach nad głową; ponoć woda jest poniżej, ale tej
wiadomości nie potwierdzamy (choć może po prostu zabrakło nam szczęścia...); z Płoskiej 30 minut;
|
|
•
|
szałasy „Sestričky” – w pobliżu grzbietu łączącego Płoską i Boryszów, przy żółtym szlaku
prowadzącym do Doliny Lubochniańskiej, ok. 500 m od Chaty pod Boryszowem; podłoga, prycze,
piec, w pobliżu źródło;
|
|
•
|
koliba u Mata – na północnych zboczach Wyżnej Szypruńskiej Przełęczy, w
pobliżu zielonego szlaku z Malinnego na Smrekowicę; dawna koliba się spaliła i teraz stoi
tam jej marny substytut, czyli wiata o trzech ścianach z drewnianych belek, podłodze
z desek i blaszanym dachu; do wody ścieżka (2 minuty); z Rużomberoka 3-4 h, z hotelu Smrekowica 2 h;
|
|
•
|
Hotel Chocz – na polanie pod Wielkim Choczem w pobliżu skrzyżowania niebieskiego szlaku z
Rużomberoka do Valaski Dubovej i zielonego z Dolnego Kubina na szczyt; wewnątrz miejsce na
ognisko, ławy pod ścianami, izdebka z desek z dwoma pryczami; jest drogowskaz do wody (5 minut),
ale nam nie udało się jej znaleźć.
|
Namiot
Nie należy się z nim afiszować, ze względu na park narodowy, ale w razie potrzeby można skorzystać
z takiego noclegu. Nam przydał się tylko w Dolinie Blatnickiej (przy drodze, obok leśniczówki),
na polanie po wschodniej stronie Czarnego Kamienia (gdzie szukaliśmy chaty, ale nie znaleźliśmy...)
i w kolibie u Mata, gdzie rozbiliśmy namioty pod wiatą.
Dostępność pasm
Dostęp do gór zapewniają linie kolejowe okrążające Wielką Fatrę od zachodu: Vrútky – Turczańskie
Cieplice, południa: Turczańskie Cieplice – Bańska Bystrzyca (np. Harmaniec) i północy: Żylina –
Rużomberok oraz transport autobusowy SAD z Martina i Rużomberoka do okolicznych wsi, z których
wychodzi się prosto na szlak, a także sam Rużomberok, gdzie można rozpocząć wędrówkę.
Transport
Polecane przez nas opcje to:
|
•
|
PKP: Kraków – Zwardoń,
pieszo: turystyczne przejście graniczne koło Zwardonia,
pociągi: Skalité Serafinov – Čadca – Žilina – Martin,
autobus SAD: Martin – Blatnica;
|
|
•
|
Kraków – Žilina: bezpośredni pociąg międzynarodowy; w celu ZNACZNEGO obniżenia
kosztów należy kupić bilet do Zwardonia, „przejściówkę”
przez granicę (ok. 1 €) i bilet ze Skalitego do miejsca przeznaczenia,
dalszy dojazd autobusami SAD (np. do Blatnicy, Valaski Dubovej, ...);
|
|
•
|
w sezonie zimowym i wakacyjnym kursuje w weekendy autobus relacji Kraków – Chyżne –
Rużomberok – Dolina Demianowska (Niżne Tatry), należy jednak sprawdzać tę informację,
bo rozkład często się zmieniał.
|
Makulatura
• Mapy VKÚ 1:50 000: Veľka Fatra (121) i Chočské vrchy (111)
• Przewodnik: Arkadiusz Wasilewski – Wielka Fatra, Warszawa-Pruszków 2003
|
