Prace dyplomowe Część pisemna Najczęstsze błędy LaTeX Streszczenie Prezentacja Materiały
AGH Logo

dr inż. Piotr Kaczmarczyk

Only polish version available at the moment.

Prace dyplomowe – zaproszenie

Zapraszam zainteresowanych studentów MTM I i II stopnia do realizacji prac dyplomowych z tematyki układów scalonych na częstotliwości radiowe (RFIC). Jednocześnie zaznaczam, że liczba miejsc jest ograniczona.

W trakcie współpracy odbywają się regularne spotkania mające na celu dzielenie się wiedzą, rozwiązywanie problemów, podsumowanie wykonanych zadań i formułowanie kolejnych. W pierwszym semestrze odbywają się one co dwa tygodnie, a w drugim co tydzień.

Wytyczne do części pisemnej

  1. Praca musi być napisana w LaTeXu. Szablon można pobrać z repozytorium na GitHubie.

  2. Bezwzględnie należy zapoznać się z aktualnymi zasadami dyplomowania na WEAIiIB, w tym z aktualnym szablonem strony tytułowej. W razie rozbieżności między szablonem w LaTeXu a wzorem na stronie proszę o informację.

  3. Praca dyplomowa jest publikacją naukową — nie jest poradnikiem, wpisem na forum czy blogu, ani artykułem popularnonaukowym. Obowiązuje język formalny. Należy unikać zwrotów w stylu: „jak widzimy na obrazku”, „chcemy aby nasz układ…” itp. Nie stosujemy pytań retorycznych.

  4. Wprowadzając skrótowiec, należy najpierw podać jego pełne brzmienie, a w nawiasie akronim. Później można stosować sam akronim, np. „All the analog-to-digital converters (ADCs) are very… The most popular ADC is…”
    W ogólnym przypadku rozwinięcie akronimu powinno być zapisane małymi literami, o ile nie zachodzą szczególne okoliczności, np. w rozwinięciu występuje nazwa własna/imię [np. „Kirchhoff’s voltage law (KVL)”], rozwinięcie skrótowca zawiera inny skrótowiec [np. „VHSIC hardware description language (VHDL)”], rozwinięcie skrótowca rozpoczyna zdanie [np. „Integrated circuits (ICs) has been…”].
    Poprawne jest również podanie najpierw akronimu, a tuż za nim, w nawiasie, rozwinięcie go. Pierwsza wersja jest jednak częściej spotykana w technicznych publikacjach naukowych. Należy przyjąć jedną formę i konsekwentnie stosować ją w całej pracy.

  5. Pisząc po polsku należy stosować polskie akronimy, o ile istnieją [np. „Do konwersji sygnału wykorzystano 8-bitowy przetwornik analogowo-cyfrowy (A/C).”]. Jeśli w polskim tekście wprowadzamy akronim angielski, należy najpierw podać znaczenie polskie, następnie w nawiasie wyjaśnienie po angielsku i po przecinku akronim, np.
    „Do komunikacji z układem scalonym wykorzystano bezpośrednio programowalną macierz bramek (ang. field-programmable gate array, FPGA).”
    Jednak, jak pokazuje powyższy przykład, w pracach po polsku jednoczesne wprowadzanie i tłumaczenie akronimów angielskich może niepotrzebnie wydłużać zdania i pogarszać czytelność. Rozwiązaniem może być podawanie rozwinięcia i tłumaczenia w przypisach dolnych, np.
    „Kontroler został zaimplementowany w układzie FPGA1…
    ___
    1FPGA — ang. field-programmable gate array — bezpośrednio programowalna macierz bramek.”
    Ponownie — należy przyjąć jeden styl i stosować go konsekwentnie w całej pracy.

  6. Manual IEEE podaje poprawne rozwinięcia popularnych skrótów i akronimów wraz z adnotacją, czy ich rozwinięcie przy pierwszym użyciu jest wymagane. Nie jest wymagane ≠ jest zabronione — w pracy dyplomowej zalecam rozwijać wszystkie akronimy za pierwszym razem.

  7. Na końcu opisu wszystkich rysunków nie swojego autorstwa należy dodać odnośnik do bibliografii, lub, jeśli pozycja nie występuje w bibliografii, w nawiasie podać źródło, np. „Rys. 1.1. <opis> [2]” lub „Rys. 1.1. <opis> (źródło: www.xyz.com)”

  8. Rysunki muszą być wyraźne, czytelne, najlepiej wektorowe. Czcionka na rysunkach powinna być zbliżonej wielkości do czcionki tekstu.

  9. Pisząc po angielsku należy przyjąć i konsekwentnie stosować jeden styl — Amerykański lub Brytyjski.

Najczęstsze błędy

  1. Piszemy „w oparciu o” albo „oparte na” (ale nie „oparte o”) [Wyjaśnienie1, Wyjaśnienie2].

  2. Liczbę łączymy z rzeczownikiem (np. „8-bitowy”, „4-rdzeniowy”), ale nie z końcówką słowotwórczą (np. „4-ech” „2-gi”) [Wyjaśnienie].

  3. Wyróżniamy 3 znaki poziomej kreski o różnych długościach:

    • Najkrótszy „-” to łącznik, zwany też dywizem. Służy do łączenia, np. „czarno-biały”, „8-bitowy”.
    • Pośredni „–” to półpauza. Służy do podawania zakresów, np. „20–40 MHz”, „str. 22–24”.
    • Najdłuższy „—” to myślnik, zwany też pauzą. Stosujemy go m.in. do wtrąceń lub zawieszenia głosu.

    W przypadku dywizu i półpauzy nie stosujemy spacji. Pauzę natomiast otaczamy spacjami.
    W LaTeXu powyższe znaki zapisujemy odpowiednio -, -- i ---.

  4. Określenie „ilość” stosujemy do rzeczowników niepoliczalnych, a „liczba” do policzalnych, np. „liczba linii sterujących”; „ilość ciepła oddawanego do otoczenia”. Chodzi oczywiście o językową policzalność — fizycznie możemy obliczyć ile ciepła oddaje układ, ale językowo nie możemy mieć np. „dwóch ciepeł”.

LaTeX

  1. Należy utworzyć poprawną bazę bibliografii zgodnie ze składnią bibtex lub biblatex.

    • Dla większości artykułów można pobrać lub skopiować treść wpisu biblatexowego i wkleić do swojego pliku z bibliografią. Warto zmienić nazwę klucza — proponuję: Nazwisko:Rok:Słowoklucz, np. Razavi:2012:Fundamentals.

    • Organizację bibliografii ułatwiają takie programy jak JabRef czy Mendeley.

  2. Należy stosować pakiet hyperref (\usepackage[hidelinks]{hyperref}) oraz polecenia \ref, \label, \cite. Odnośniki powinny dać się kliknąć i przenosić odpowiednio do figur, tabeli i bibliografii. Proszę wzorować się na szablonie. Pierwsze figury, tabele i równania warto utworzyć poprzez modyfikację już istniejących w szablonie, a następne przez kopiowanie i edytowanie poprzednich.

  3. Cytowanie należy umieszczać na końcu zdania, po spacji, przed kropką, np.
    LaTeX: To jest zdanie, które wymaga referencji~\cite{Kowalski:2023:Przetworniki}.
    Wynik: „To jest zdanie, które wymaga referencji [2].”

  4. Jeśli cytujemy jednocześnie kilka pozycji, używamy jednego polecenia \cite{}, w którym kolejne pozycje oddzielamy przecinkami. LaTeX sam zadba o formatowanie, np.
    LaTeX: To zdanie wymaga wielu referencji~\cite{Kowalski:2023:Przetworniki, Nowak:2024:Prostowniki, Smith:2024:ADC, Blake:2025:Amplifier}.
    Wynik: „To zdanie wymaga wielu referencji [2–4,7].”

  5. Jeśli cytujemy dwie pozycje po raz kolejny, warto zwrócić uwagę, żeby były w kolejności rosnącej, np.
    „Zdanie z powtórzonymi referencjami [4,5].” — a nie — „Zdanie z powtórzonymi referencjami [5,4].”

  6. Do zapisu jednostek polecam pakiet siunitx. Pisząc po polsku należy pamiętać, żeby zmienić separatory dziesiętny i tysięczny odpowiednio na przecinek i krótką spację (\,). Cyfry i jednostki w tekście ciągłym powinny być zapisane z użyciem tej samej czcionki co tekst. Symbole mogą być zapisane z użyciem formatowania matematycznego.

  7. Żeby rysunki, tabele i inne obiekty typu float nie uciekały za daleko (np. do kolejnego rozdziału) należy zastosować pakiet placeins z poleceniem \FloatBarrier.

Streszczenie

Streszczenie powinno być napisane tekstem ciągłym, bez skrótów i referencji. Po przeczytaniu streszczenia czytelnik powinien mieć ogólne pojęcie jakim problemem zajmował się autor, jak go rozwiązał, co z tego wyszło i, co chyba najważniejsze, powinien się czuć zachęcony do przeczytania reszty pracy. Należy podać najważniejsze informacje i wyniki, ale bez zbędnych dla ogólnego pojęcia szczegółów.

Rekomendacja streszczenia do artykułu wg. IEEE.
Rekomendacja streszczenia do artykułu wg. Nature.

Jedna z metod to napisanie streszczenia w oparciu o pięć pytań:

  1. Why did you do it?
  2. What did you do?
  3. How did you do it?
  4. What did you find out?
  5. What does it mean?

Prezentacja

  1. Należy liczyć średnio 1 minutę na 1 slajd, łącznie ze slajdem tytułowym i końcowym.

  2. Prezentację należy bezwzględnie przećwiczyć co najmniej dwa razy przed obroną — prezentacja i sposób jej przedstawienia podlegają ocenie. Można napisać pracę na 5.0 i zepsuć cały efekt mierną prezentacją, kończąc z 2.0 z obrony.

  3. Podczas ćwiczenia prezentacji należy zmierzyć sobie czas. Można się nagrać. W przypadku przekroczenia czasu należy zredukować ilość przekazywanych treści. Niektóre slajdy, zwłaszcza dotyczące szczegółów lub wątków pobocznych, można przenieść na sam koniec, już po slajdzie końcowym, jako tak zwane „backup slides”. Czasem mogą się przydać podczas odpowiadania na pytania.

  4. Polecam przygotwać prezentację w Beamerze, ale nie narzucam. Beamer, w przeciwieństwie do PowerPointa, utrudnia zrobienie nieczytelnej prezentacji.

  5. Na jednym slajdzie powinna być jedna myśl. Tekstu nie powinno być za dużo. Nie zalecam tekstu ciągłego. W uzasadnionych przypadkach mogą się pojawić jedno, góra dwa zdania, np. sformułowanie problemu, jakaś obserwacja, wniosek. Zasadniczo lepiej podawać informacje w punktach. Czcionka powinna być duża.

  6. Odbiorca najlepiej zapamiętuje pierwsze i ostatnie zdanie (zarówno ze slajdu jak i z całej prezentacji)

  7. W prezentacji nie trzeba rozwijać akronimów. Rozwiną je Państwo ustnie, jeśli będzie to potrzebne.

  8. Najważniejsze są dobre ilustracje. Czytelne schematy, diagramy i wykresy potrafią wyrazić więcej niż Rafaello :)

  9. Styl prezentacji może być mniej formalny niż styl samej pracy. Niemniej, komisja to nie koledzy z pracy, więc należy zachować umiar.

  10. Wstawiając obrazki, albo odwołując się do innych publikacji, warto małą czcionką pod obrazkiem albo na dole slajdu podać nazwisko autora i rok wydania, np. „[Razavi 2012]”, ewentualnie, między nazwiskiem a rokiem, dodać skrót czasopisma/konferencji, np. „[Razavi ISSCC 2012]”

  11. Na końcu prezentacji, np. po slajdzie „Dziękuję…” a przed slajdami pomocniczymi (backup slides), można wrzucić pełną bibliografię, żeby podczas jakiegoś pytania można było się odnieść do konkretnych publikacji.

  12. Polecam kurs Nature Masterclasses z przygotowywania prezentacji naukowych: Advancing your Scientific Presentations. Przy rejestracji z mailem AGH kurs jest darmowy. W kursie pojawiają się różne użyteczne porady/pytania, które pomogą dobrać styl i środki do prezentacji, np.:

    • Kto jest odbiorcą, dlaczego mnie słucha, co już wie?
    • W jakim celu prezentuję (to inform, persuade, inspire or engage)?
    • Jaką główną wiadomość chcę przekazać (key message)?

Polecane materiały