Rodzaje liczb pierwszych
left arrow right arrow

Rodzaje liczb pierwszych

W XVII wieku francuski mnich Marin Mersenne rozpatrzył możliwość istnienia liczb pierwszych w postaci 2n-1, gdzie n jest liczbą nieujemną całkowitą.

Stwierdził bez dowodu, że 2n-1 jest liczbą pierwszą dla n = 2,3,5,7,13,17,19,31,67,127,257 i nie jest nią dla żadnej inne wartości n mniejszej od 257. Dziś wiemy, że francuz pominął n = 61,89,107 i błędnie określił jako liczby pierwsze liczby dla n = 67,257, jednak warto zauważyć, że Francuz wyznaczył te liczby bez użycia żadnych komputerów ani kalkulatorów.

Aktualnie poszukiwaniem liczb pierwszych Mersenne'a zajmuje się GIMPS(Great Internet Mersenne Prime Search). Projekt wykorzystuje obliczenia rozproszone, dzięki czemu każdy użytkownik może udostępnić moc obliczeniową swojego komputera, aby dołożyć swoją cegiełkę do poszukiwania kolejny liczb pierwszych.

To co ułatwia sprawdzanie pierwszości liczb Mersenne'a jest to, że liczby te w zapisie binarnym złożone są z samych jedynek co ułatwia komputerom sprawdzenie ich pierwszości, dzięki czemu dzisiaj ośmioma największymi znanymi liczbami pierwszymi są właśnie Liczby Mersenne’a.

Aktualnie najbardziej wydajnym algorytmem wykorzystywanym między innymi przez GIMPS dla sprawdzenia pierwszości liczb Mersenne’a jest test Lucasa-Lehmera.

Inną ciekawą cechą liczb pierwszych Mersenne’a jest to, że są one bezpośrednio związanie z odnajdywaniem kolejnych liczb doskonałych, ponieważ występują we wzorze, który je generuje: 2n-1*(2n-1) , gdzie wyrażenie 2n - 1 to liczba pierwsza Mersenne’a.Dzięki temu, przy odkryciu kolejnej nowej największej liczby pierwszej Mersenne’a odkrywana jest również największa liczba doskonała, którą aktualnie jest liczba: 282589932*(282589933 - 1), której rozwinięcie dziesiętne liczy aż 24 862 048 cyfr!

Aktualnie nie wiadomo czy liczb pierwszych Mersenne'a jest nieskończenie wiele. Na dziś znamy 51. Aby wyświetlić tabele liczb pierwszych Mersenne'a wpisz poniżej ile liczb wyświetlić.


Zdjęcie Marina Mersenne'a
Marin Mersenne
(Źródło zdjęcia : Wikipedia, licencja: Public Domain)

Liczby Fermata to liczby naturalne w postaci Fn = 22n + 1, gdzie n jest liczbą nieujemną całkowitą.

Fermat zakładał, że wszystkie liczby w postaci Fn = 22n + 1 są pierwsze. Co prawda początkowe liczby Fermata F0,...,F4 są liczbami pierwszymi, jednakże w roku 1732 Leonhard Euler wykazał, że F5 = 4294967297 = 641 * 6700417, co oznacza, że F5 jest liczbą złożoną.

Na dzisiaj nie wiemy czy jest więcej liczb pierwszych Fermata.

Zdjęcie Pierre de Fermat
Pierre de Fermat
(Źródło zdjęcia : Wikipedia Commons, licencja: Public Domain)

Liczby bliźniacze to dwie liczby pierwsze różniące się o 2. Przykłady takich liczb:

  • 3 i 5
  • 5 i 7
  • 59 i 62

Na dzisiaj dwoma największymi liczbami bliźniaczymi są: 2996863034895·21290000+1 i 2996863034895·21290000-1.

Liczby czworacze to liczby pierwsze w postaci: p, p+2, p+6, p+8. Widać również, że jest to para liczb bliźniaczych w najbliższym sąsiedztwie. Łatwo też zauważyć, że oprócz pierwszej czwórki, zawsze ostatnimi cyframi takich liczb są odpowiednio: 1, 3, 7, 9.

Przykład wszystkich liczb czworaczych mniejszych od 10000:

  • 5,7,11,13
  • 11,13,17,19
  • 101,103,107,109
  • 191,193,197,199
  • 821,823,827,829
  • 1481,1483,1487,1489
  • 1871,1873,1877,1879
  • 2081, 2083, 2087, 2089
  • 3251, 3253, 3257, 3259
  • 3461, 3463, 3467, 3469
  • 5651, 5653, 5657, 5659
  • 9431, 9433, 9437, 9439

Liczbę pierwszą p nazywamy liczbą Sophie Germain jeżeli liczba 2p + 1 również jest liczbą pierwszą. Przykładem takiej liczby jest 23, ponieważ 23 jest liczbą pierwszą oraz 2 * 23 + 1 = 47 również jest liczbą pierwszą.

Zdjęcie Sophii Germain
Sophie Germain
(Źródło zdjęcia : Wikipedia Commons, licencja: Public Domain)

Są to liczby pierwsze, z których jedna powstaje przez zapisanie cyfr drugiej w odwrotnej kolejności. Przykładami takich liczb są:

  • 13 i 31
  • 17 i 71

To liczby pierwsze, które nie zmieniają się, gdy ich cyfry dziesiętne zapiszemy w odwrotnej kolejności. Przykłady:

  • 11
  • 101
  • 131
  • 191
  • 929
Strzałka prowadząca na górę strony