User Tools
Sidebar
This is an old revision of the document!
Table of Contents
~~NOTRANS~~
Patomorfologia
Zmiany na poziomie komórki
Komórki atypowe (podsumowanie)
- powiększenie się komórek (macrocytosis)
- zmiana kształtu komórek (heterocytosis)
- powiększanie się jądra ze zmianą proporcji jądro/cytoplazma (N/C), na rzecz jądra (macronucleosis)
- nadbarwliwość jądra wskutek zwiększenia się ilości chromatyny (hyperchromatosis)
- jednoczesne powiększanie się i nadbarwliwość jądra (heteronucleosis)
- zwiększona liczba jąder w komórce (polynucleosis)
- wydatniejsze jąderko lub większa liczba jąderek w jądrze (hypernucleosis, polynucleosis)
- nieprawidłowe figury podziału
- gromadzenie się chromatyny w postaci grudek w karioplazmie albo tworzenie przez chromatynę warstewki pod błoną jądrową (marginacja)
- kanibalizm (wchłanianie jednej komórki nowotworowej przez drugą)
Atypia (łac. atypia) jest mianem które w polskim piśmiennictwie określa zespól zmian cytologicznych stanowiących morfologiczny wyraz posuniętego odróżnicowania, stanowiącego dowód złośliwej transformacji (przemiany) nowotworowej. Kryterium biologicznym atypii jest potencjalna zdolność tworzenia przerzutów. Natomiast jej wykładnikiem mikroskopowym jest pojawienie się nieprawidłowych mitoz, którym towarzyszy nasilona dyskarioza. Nasilenie tych cech zwykle zamazuje budowę histologiczna narządu, w którym pojawił się nowotwór, oraz powoduje utratę cech dojrzałości komórek. Nie jest to jednak bezwzględna reguła, i należy podkreślić, że nasilenie atypii nie odzwierciedla w pełni stopnia złośliwości biologicznej badanego nowotworu i dlatego należy unikać stosowania tego pojęcia. Bywają bowiem guzy o znacznej atypii lecz o stosunkowo malej złośliwości (np. barwiak chromochłonny) i odwrotnie (np. niektóre raki tarczycy). W piśmiennictwie anglosaskim określenie “atypia” jest interpretowane niejednoznacznie i najczęściej oznacza nieprawidłowość struktury tkankowej, choć odnosi się je także do niejasno sprecyzowanego pojęcia dysplazji (np. atypical hyperplasia, atypical polyp).
Anaplazja
- zachowana zdolność mnożenia się wraz z zatrzymaniem różnicowania (dojrzewania) komórki
- charakterystyczna cecha nowotworów złośliwych
Dyskarioza
(dyskariosis)
zaburzenie wyglądu jądra komórkowego (koloru, kształtu) i jego proporcji w stosunku do wielkości komórki
- na dyskariozę składają się:
- nadbarwliwość i różnobarwliwość (hyperchromatosis, heterochromatosis)
- powiększenie i zróżnicowanie wielkości (hypernucleosis, heteronucleosis)
- (czasem) wielojądrowość komórek (polynucleosis)
- dyskariozie towarzyszy zwiększona liczba podziałów komórkowych, które jednak w przypadku dysplazji są prawidłowe
- w piśmiennictwie światowym, zwłaszcza amerykańskim, pojęcie dysplazji odpowiada w przybliżeniu określeniu nowotworu wewnątrznabłonkowego (łac. intraepithelial neoplasia).
Polimorfizm jądra
występowanie wielu jąder w obrębie jednej komórki
polimorficzne jądro – (polymorphic nucleus) a cell nucleus that assumes an irregular form or splits up into more or less completely separated lobes, such as the nuclei of polymorphonuclear leukocytes (źródło: Academic.ru
Piankowata cytoplazma
Pleomorfizm
- zjawisko występowania różnych kształtów organizmów, komórek lub organelli komórkowych
- cecha charakterystyczna nowotworów
rodzaje pleomorfizmu: ~ jądrowy, ~ cytoplazmatyczny
Dysplazja
zwiększenie stosunku jądrowo–cytoplazmatycznego czyli wzrost objętości jądra w stosunku do cytoplazmy (źródło: Cechy mikroskopowe nowotworów)
Polimorfizm
różnorodność wielkości, kształtu i zabarwienia jąder i całych komórek
Hiperchromazja
(hyperchromatism)
- nadmierna barwliwość (excessive pigmentation) jądra komórkowego, spowodowana wzrostem zawartości DNA
- cecha histologiczna złośliwości nowotworu
Heterochromazja jąder
- różna intensywność zabarwienia chromatyny w różnych miejscach jądra
- miejsca jasne i ciemne są następstwem nierównomiernego rozmieszczenia grud chromatyny na terenie jądra
Komórka olbrzymia
(monster cell, giant cell)
komórka powstała przez scalenie się kilku osobnych komórek (zwykle makrofagów)
MGCs = multinucleate giant cells
Jasna komórka
(clear cell)
każda komórka (w szczególności nowotworowa) posiadająca obfitość glikogenu bądź innej substancji nie barwiącej się hematoksyliną bądź eozyną (stąd “blada” na standardowo barwionych preparatach)
Zmiany na poziomie tkanki
Anisocytosis
(cells of unequal size)
Poikilocytosis
(abnormally shaped cells)
Atrofia
(in. zanik, wiąd) – stopniowe zmniejszanie się objętości komórki, tkanki
effacement of rete ridges
Spongoiza
(in. stan gąbczasty naskórka) - (łac. status spongiosus, ang. spongiosis) spowodowany obrzękiem międzykomórkowym z następowym naprężeniem i rozrywaniem połączeń między keratynocytami; w przestrzeniach międzykomórkowych naskórka gromadzi się płyn is mainly intercellular[1] edema (abnormal accumulation of fluid) in the epidermis,[2] and is characteristic of eczematous dermatitis, manifested clinically by intraepidermal vesicles (fluid-containing spaces), “juicy” papules, and/or lichenification.[3] [https://en.wikipedia.org/wiki/Spongiosis]
Hiperkeratoza
(in. przerost naskórka) tymczasowe pogrubienie naskórka związane ze zwiększoną liczbą keratynocytów o niezmienionym układzie. Często również jako przerost naskórka określa się potocznie jego pogrubienie w wyniku zgrubienia jednej z warstw komórek naskórka, najczęściej warstwy rogowej (hiperkeratoza).
(hyperkeratosis) – znaczne pogrubienie warstwy rogowej naskórka związane z nadmiernym rogowaceniem
Parakeratoza
(parakeratosis) – patologiczne rogowacenie polegające na obecności jąder komórkowych w keratynocytach warstwy rogowej naskórka, gdzie fizjologicznie komórki są pozbawione jąder komórkowych. Nuclei are retained within the stratum corneum.
Akantoza
(acanthosis) - Thickening of the epidermis resulting in the formation of papules and plaques.
http://missinglink.ucsf.edu/lm/DermatologyGlossary/acanthosis.html
Naciek
(ang. infiltration, inflammatory infiltrate)
w medycynie, określenie dla wniknięcia lub gromadzenia się komórek nieprawidłowych (nowotworowych) lub prawidłowych, charakterystycznych dla stanu patologii (zapalnych) w struktury sąsiadujących tkanek. Może to być naciek nowotworowy, gdy guz nowotworowy szerzy się do sąsiadujących tkanek, albo naciek zapalny, gdy komórki zapalne rozprzestrzeniają się w obrębie zdrowej albo uszkodzonej tkanki.
nacieki: limfocytarny, histiocytarny
Naciek limfocytarny w skórze
Limfocyty spotykane w warstwach skóry to generalnie limfocyty T, które należą do małych limfocytów (small lymphocytes), o rozmiarze rzędu 6-12 µm
http://www.anatomyatlases.org/MicroscopicAnatomy/Section04/Section04.shtml http://www.nanomedicine.com/NMI/8.5.1.htm
Tumor infiltrating lymphocytes
(TILs) are a type of white blood cell found in tumors. TILs are implicated in killing tumor cells, and the presence of lymphocytes in tumors is often associated with better clinical outcomes
Papilomatoza
(papillomatosis) - skin surface elevation caused by hyperplasia and enlargement of contiguous dermal papillae. [1] These papillary projections of the epidermis form an undulating surface under microscopic examination. Undulating appearance of the epidermis.
Rozrost
(hyperplasia) an increase in the amount of organic tissue that results from cell proliferation. It may lead to the gross enlargement of an organ and the term is sometimes confused with benign neoplasia or benign tumor
Przerost
(hypertrophia)
Dysplazja
(dysplasia)
nieprawidlowość budowy tkanek i/lub komórek charakteryzujaca się zaburzeniem histoarchitektniki i/lub zmianami cytologicznymi swiadczacymi o wzroscie syntezy kwasów nukleinowych oraz przyspieszeniu cyklu podzialowego komórek. Głownym wykładnikiem mikroskopowymi dysplazji komórkowej, poza niewielkim zatarciem histoarchitektoniki, jest dyskarioza i atypia.
