13.4 Przenoszenie energii przez fale
Jak już wspominaliśmy fale przenoszą dostarczoną ze źródła energię poprzez ośrodek dzięki przesuwaniu się zaburzenia w ośrodku. Na przykład wprawiając koniec struny w drgania poprzeczne (rysunek13.10) źródło wykonuje pracę, która objawia się w postaci energii kinetycznej i potencjalnej punktów struny (ośrodka).
Rys. 13.10. Koniec struny wprawiony w drgania siłą F.
Siła F jaka działa na koniec struny porusza struną w górę i w dół wprawiając jej koniec w drgania w kierunku y.
Do wyznaczenia szybkości przenoszenia energii przez falę posłużymy się wyrażeniem na moc
(13.17) |
Jak widać z rysunku 13.8 prędkość poprzeczna równa jest , a składowa siły F w kierunku y wynosi Fy = Fsinθ. Podstawiając otrzymujemy
(13.18) |
Dla małych kątów θ możemy przyjąć (znak minus wynika z ujemnego nachylenia struny). Stąd
(13.19) |
Obliczamy teraz pochodne równania fali harmonicznej
(13.20) |
(13.21) |
i podstawiamy do wyrażenia na moc
(13.22) |
Korzystając z zależności (13.7), (13.9) oraz (13.16) otrzymujemy ostatecznie
i podstawiamy do wyrażenia na moc
(13.23) |
Zauważmy, że moc czyli szybkość przepływu energii oscyluje w czasie. Widzimy ponadto, że szybkość przepływu energii jest proporcjonalna do kwadratu amplitudy i kwadratu częstotliwości. Ta zależność jest prawdziwa dla wszystkich typów fal.