Komputer można porównać do człowieka. Składa się z organów, które połączone razem zapewniają spójne działanie wszystkich układów. Tak jak ludzie, urządzenia mogą doznać pewnych „chorób”, zwanych zagrożeniami, które mogą powodować niepowołane działania, bądź też działanie z obniżoną wydajnością. Odnosi się to zarówno do sprzętu komputerowego, jak i również do korzystania
z Internetu.
Zagrożenia dla komputera
Korzystając z komputera jesteśmy narażeni na zagrożenia, takie jak:
Wirusy – specjalny program, wykonujący działania, niepożądane przez użytkownika. Łączy się on z danymi, bądź też z aplikacjami.
Programy szpiegowskie – oprogramowanie zbierające prywatne dane osobowe bez wiedzy użytkownika. Może również śledzić i zapisywać działania odbiorcy, a także wyświetlać
dla niego niechciane reklamy.
Trojany – pozornie użyteczny program, który w rzeczywistości powoduje szkodliwe działanie – kradzież danych osobowych, czy też możliwe uszkodzenie komputera. Nazwa trojan wywodzi się od konia trojańskiego – budowli wykorzystanej przez żołnierzy greckich do zdobycia Troi.
Rys. 1 Wygląd Konia Trojańskiego (3)
Przedstawione zagrożenia wynikają z nieprawidłowego i nieprzemyślanego poruszania się
w sieci. Pobierając programy, czy też wchodząc na niezweryfikowane strony, jesteśmy narażeni
na ryzyko nieświadomej instalacji szkodliwego oprogramowania. Metody ataków rozwijają się
z czasem, dlatego przed instalacją programu, pobranego z sieci, warto się zastanowić, z jakiego źródła on pochodzi, czy warto je otwierać, czy jest on nam potrzebny. Ze złośliwym oprogramowaniem jest jak z ludźmi, nie należy ufać każdemu, jednemu spotkanemu człowiekowi, warto się z nim zapoznać. Przed instalacją oprogramowania, warto sprawdzić opinie innych użytkowników na jego temat.
Zagrożenia w Internecie i netykieta
Korzystając z Internetu jesteśmy narażeni na zagrożenia, powstałe w wyniku poruszania się
po sieci. Wyróżniamy następujące niebezpieczeństwa:
Szkodliwe treści – materiały o negatywnym charakterze dla człowieka, mające formę materiałów wideo, publikacji Internetowych. Zawierają one treści o charakterze rasistowskim, ukazują przemoc wobec drugiego człowieka.
Cyberprzemoc – agresywne zachowanie wobec innego użytkownika Internetu, przez osobę, której celem jest upokorzyć drugiego człowieka. Odbywa się ono, poprzez pisanie negatywnych komentarzy, śledzenie każdej aktywności osoby przeglądającej Internet, ciągłe wysyłanie widomości głosowych, SMS-owych.
Hejt w Internecie – nienawiść i brak poszanowania dla drugiej osoby, poprzez wypisywanie obraźliwych, wulgarnych, rasistowskich komentarzy pod filmami, wpisami i innymi komentarzami w Internecie.
Uzależnienie od Internetu – niezdolność do życia bez dostępu do Internetu. Objawami uzależnienia może być duża ilość czasu, spędzana w sieci. Negatywnymi skutkami uzależnienia mogą być pogorszone kontakty z rówieśnikami i rodziną.
W oparciu o przedstawione zagrożenia, jesteśmy w stanie zdefiniować zasady dobrego
i odpowiedzialnego zachowania się w Internecie. Są to:
Szacunek dla drugiego człowieka
Brak hejtu
Umiar w korzystaniu z Internetu
Ograniczanie szkodliwe treści
Oprócz nich, wyróżniamy również takie zasady jak:
Pisanie po polsku z użyciem zasad ortografii i poprawnej polszczyzny
Brak nadużywania emotikonek (znaki wyrażające nastrój)
Zakaz pisania wiadomości z użyciem dużej litery Capslock
Wszystkie te wyszczególnione zasady nazywany Netykietą.
Zapamiętaj!!!
Zarówno komputer, jak i używanie Internetu wiąże się z możliwością doświadczenia zagrożeń.
Wśród zagrożeń dla komputera wyróżniamy: Wirusy, Programy Szpiegowskie a także Trojany.
Wśród zagrożeń w Internecie wyszczególniamy: Szkodliwe Treści, Cyberprzemoc, Hejt
w Internecie, uzależnienie od Internetu.
Zbiór zasad dobrego i odpowiedzialnego zachowywania się w Internecie nazywamy Netykietą.
Wśród zasad Netykiety wyróżniamy: Szacunek dla drugiego człowieka, brak hejtu, umiar
w korzystaniu z Internetu, ograniczanie szkodliwych treści, pisanie po polsku
z zachowaniem zasad ortografii i poprawnej polszczyzny, nie nadużywanie emotikonek,
a także zakaz pisania wiadomości z użyciem dużej litery Capslock.
Zadania:
1. W jaki sposób można zapobiec przedostaniu się złośliwego oprogramowania na nasz komputer? Zapisz odpowiedzi w edytorze tekstu.
2. Co oznaczają zasady Netykiety? Dlaczego warto je stosować? Jakie inne zasady, mówiące
o dobrym i odpowiedzialnym zachowaniu w Internecie, można wpisać do Netykiety? Odpowiedzi zapisz w edytorze tekstowym a następnie przedyskutujcie w klasie wasze odpowiedzi.