W poprzednim temacie, zajmowaliśmy się ustawieniami bezpieczeństwa dla naszej poczty elektronicznej. Warto mieć na uwadze, że aby bez przeszkód korzystać z maila i aby wszystkie zastosowane ustawienia – weryfikacja dwuetapowa, silne hasło, itp, miały sens, trzeba w pierwszej kolejności zadbać o bezpieczeństwo naszego komputera.
Antywirus
Antywirus to specjalny program, który ma za zadanie ochronę innych programów przed zagrożeniami ze strony złośliwego oprogramowania, ataku hakerów, itp. Jego działanie polega
na skanowaniu plików pod kątem szkodliwej zawartości. Jeśli zostanie wykryta, następuje usunięcia zagrożenia. Przed tym jednak, użytkownik zostaje poinformowany przez program o zagrożeniu i ma on możliwość zdecydowania o tym, jakie działanie ma zostać podjęte. W naszym przypadku, przeanalizujemy sobie działanie programu antywirusowego na przykładzie – Zabezpieczenia Windows (Ang. Microsoft Defender). Jest to antywirus, zainstalowany wraz z systemami operacyjnymi
Windows 10 i Windows 11.
Rys. 1 Ekran startowy programu Zabezpieczenia Windows
Nasz ekran startowy programu Zabezpieczenia Windows składa się z sekcji „Zabezpieczenia
w skrócie”. Jak mówi nam o tym sam opis, mamy możliwość zobaczyć, co się dzieje z naszymi zabezpieczeniami i podjąć odpowiednie działanie. Przejdźmy w pierwszej kolejności do zakładki Ochrona przed wirusami i zagrożeniami.
Rys. 2 Widok sekcji – ochrona przed wirusami i zagrożeniami
W tej zakładce mamy możliwość uzyskania informacji na temat bieżących zagrożeń, ostatniego skanowania i jego szczegółów. Możemy zauważyć przycisk Szybkie skanowanie, który poprzez naciśnięcie, przeanalizuje zawartość naszego dysku pod kątem zawartości. Jest to jednak sprawdzenie głównych, zainstalowanych programów i takich, które mają realny wpływ na działanie systemu operacyjnego.
Poprzez wejście w opcję – Opcje skanowania, pojawiają się różne opcje dotyczące skanowania. Możemy przeskanować wszystkie pliki i uruchomione programy na dysku twardym. Możemy wskazać lokalizację pliku i przeanalizować go pod kątem zawartości.
Skanowanie plików możemy wykonać nie tylko z poziomu programu antywirusowego,
ale również poprzez kliknięcie na dowolny program prawym przyciskiem myszy i wybranie odpowiedniej opcji.
Rys. 3 Widok sekcji – Opcje skanowaniaRys. 4 Opcja przeskanowania pliku – Skanuj przy użyciu programu Microsoft Defender
Wśród pozostałych opcji programu Microsoft Defender, wyróżniamy:
Ochrona konta
Zapora i ochrona sieci
Kontrola aplikacji i przeglądarki
Zabezpieczenia urządzenia
Wydajność i kondycja urządzenia
Opcje rodzinne
Opcje te, pełnią funkcję informacyjną, w przypadku, gdy program wykrył niezgodność, związaną z logowaniem do naszego konta Microsoft, kiedy została zastosowana zapora systemu Windows dla konkretnej aplikacji, ochrona przed zagrożeniami ze strony przeglądarki internetowej, a także system bezpiecznego rozruchu urządzenia. W programie, mamy również możliwość sprawdzenia informacji
na temat wydajności i kondycji naszego urządzenia a także ustawienie opcji rodzinnych. W każdym
z przypadków mamy możliwość podjęcia określonego działania. Najważniejsze w kontekście ochrony urządzenia przed działaniem złośliwego oprogramowania jest opcja skanowania, która pozwala wykryć zagrożenie i je zneutralizować.
Dobór programu antywirusowego
Oprócz programu Microsoft Defender wyróżniamy takie programy antywirusowe, jak:
Norton
Avast
Kaspersky
Bitdefender
Panda
Avira
Intego
W przypadku innych programów antywirusowych, mamy opcję zakupu licencji na program,
za pośrednictwem której otrzymamy dostęp do funkcji antywirusa. Należy zwrócić szczególną uwagę na dobór programu. Czego od niego oczekujemy? Jakie ma mieć funkcje zabezpieczeń? Czy chcemy, żeby skanował każdy program, jaki pojawi się na urządzeniu? Czy działanie antywirusa nie wpłynie negatywnie na wydajność komputera? Czy nasze dane są tak cenne, że potrzebujemy bardzo dobrego zabezpieczenia, czy wystarczy tylko to podstawowe? Warto przed zakupem licencji na określony program, sprawdzić go pod kątem zawartości, poprzez opis produktu na stronie producenta.
Aktualizacja oprogramowania
Aktualizacja to proces w którym instalujemy specjalny program, aby dodał nowe funkcje, usunął błędy w istniejącym już oprogramowaniu. W czasach, kiedy Internet zaczął stawiać swoje pierwsze kroki, twórcy oprogramowania starali się je tworzyć w jak najbardziej kompletnej
i bezawaryjnej formie. Jeśli jednak, potrzebna była aktualizacja oprogramowania, sprzedawano ją jako osobny produkt, lub dodawano za darmo do zakupionego produktu, po okazaniu dowodu sprzedaży.
W dzisiejszych czasach, kiedy większość z nas ma ciągły dostęp do Internetu, twórcy oprogramowania przeprowadzają aktualizację oprogramowania poprzez pobierane z sieci aktualizacje. W tym przypadku, aktualizacja systemu operacyjnego odbywa się również przez sieć. Dlaczego jest ona ważna? Z tego względu, że firma wprowadza m.in. poprawki do zastosowanych systemów bezpieczeństwa, dodaje nowe funkcje, optymalizuje działanie zabezpieczeń tak, aby nie wpływały one negatywnie na wydajność urządzenia i chroniły nasz komputer. W naszym przypadku, weźmy na przykład aktualizację systemu operacyjnego Windows 10 i spróbujmy sprawdzić dostępność aktualizacji. W przypadku systemu operacyjnego Windows 11 cały proces wygląda podobnie.
Aby zaktualizować oprogramowanie systemu operacyjnego ręcznie, wpisz w lewym dolnym rogu paska zadań aktualizacje, a następnie przejdź do okienka sprawdź, czy są aktualizacje. Uruchomimy w ten sposób program Windows Update, który jest odpowiedzialny za przeprowadzanie aktualizacji systemu operacyjnego.
Rys. 5 Widok programu Windows Update
Aby sprawdzić dostępność aktualizacji należy nacisnąć przycisk Sprawdź aktualizacje. Jeśli system jest w pełni zaktualizowany o najpotrzebniejsze aktualizacje, zobaczymy komunikat Wszystko jest aktualne z datą i godziną, kiedy ostatnio sprawdzano dostępność aktualizacji. Mamy również możliwość instalacji aktualizacji opcjonalnych. Są to poprawki do oprogramowania, które nie
są wymagane do instalacji, a nie wpływają one negatywnie na zabezpieczenia naszego systemu
i wydajność urządzenia, jeśli nie zostaną zainstalowane. Warto przed instalacją takiej aktualizacji znaleźć w Internecie, jakie funkcje ona dodaje i czy jest nam niezbędna w użytkowaniu naszego systemu operacyjnego. Aktualizacja systemu operacyjnego stanowi jedną z opcji rozwiązywania problemów
z działaniami aplikacji i wydajnością komputera. Jeśli aplikacje nie chcą się otworzyć, bądź też działają z obniżoną wydajnością, warto wtedy sprawdzić aktualizacje swojego systemu operacyjnego
i je zainstalować.
Kopia zapasowa danych
Na naszym komputerze przechowujemy zazwyczaj wiele cennych danych – zdjęcia, filmy, pliki tekstowe. Trzymając je na komputerze, pomimo najlepszych zastosowanych zabezpieczeń, jesteśmy narażeni na awarię naszego sprzętu, podczas zwykłego użytkowania. W ten sposób ryzykujemy utratę naszych cennych danych. Jak temu zapobiec? Warto nasze wartościowe pliki zabezpieczyć, poprzez wykonanie kopii zapasowych danych na zewnętrzny nośnik danych, bądź też wirtualny dysk, znajdujący się w Internecie. Do nośników danych możemy zaliczyć takie urządzenia jak:
Pamięć USB
Dysk zewnętrzny HDD, SSD
Wśród wirtualnych dysków, mamy dostępne usługi, takie jak:
Dysk Google
OneDrive
MegaNZ
Rys. 6 Wygląd pamięci USB (4)Rys. 7 Ekran początkowy Dysku Google
Zapamiętaj!!!
Antywirus to specjalny program, który ma za zadanie chronić nasze urządzenie przed niepowołanym działaniem złośliwego oprogramowanie, poprzez jego lokalizację
i neutralizację.
Za pomocą programu Microsoft Defender możemy wykonywać proces skanowania – szybki
i pełny, a także reagować w przypadku zagrożeń ze strony sieci. Większość plików na naszym komputerze możemy przeskanować, używając funkcji Skanuj przy użyciu programu Microsoft Defender. Jeśli chcemy używać innego programu antywirusowego, warto dobrać go, zwracając uwagę na funkcje, których będziemy chcieli używać.
Aktualizacje oprogramowania systemu operacyjnego Windows 10, Windows 11 wykonujemy za pośrednictwem programu Windows Update, poprzez naciśnięcie przycisku Sprawdź aktualizacje.
Warto wykonywać kopię zapasową ważnych dla nas danych, aby zabezpieczyć je przed trwała ich utratą. Kopię zapasową możemy wykonywać, poprzez zgranie danych na zewnętrzny nośnik danych, bądź ten wirtualny.
Zadania:
1. Przeprowadź szybkie i pełne skanowanie komputera za pomocą programu Microsoft Defender. Zanotuj w dowolnym edytorze tekstu dane o tym, ile plików zostało przeskanowane, w jakim czasie i czy zostały wykryte jakieś zagrożenia, dla obu wariantów skanowania.
2. Sprawdź dostępność aktualizacji Windows 10, Windows 11 (zależy od tego jakiego systemu operacyjnego używasz). Jeśli brakuje jakiś aktualizacji, zainstaluj je i postępuj zgodnie
z instrukcjami, podanymi na ekranie.
3. Zrób kopię zapasową pliku, poprzez jego zgranie na dysk Google. Jeśli nie posiadasz konta Google, utwórz je, przejdź do dysku i wykonaj zadanie.