GEF - Strona główna

Globalny Fundusz Ochrony Środowiska GEF (Global Environmental Facility) jest największym międzynarodowym funduszem przyznającym granty na wsparcie projektów mających na celu ochronę środowiska w skali całego świata. Zalicza się do nich:

Zapobieganie zmianom klimatycznym poprzez działania zmniejszające efekt cieplarniany (głównie redukcję emisji dwutlenku węgla przy spalaniu paliw kopalnych)
Ochrona różnorodności biologicznej
Ochrona wód międzynarodowych

Należy to podkreślić, gdyż GEF nie wspiera projektów mających tylko znaczenie lokalne lub regionalne. W tym sensie wydawałoby się, że GEF nie jest adresatem do zabiegania o pomoc na realizację zamierzeń podejmowanych przez gminy. A jednak... GEF działa zgodnie z przyjęta regułą: "think globally, act locally" (myśl w kategoriach całego świata, działaj lokalnie). Dlatego wszelkie działania lokalne, które są zbieżne z wyżej wymienionymi celami GEF mogą być przezeń wspierane. Problemem dla gmin ubiegających się o takie wsparcie jest wykazanie, że ich projekt spełnia kryteria GEF. Tutaj trzeba uważać na to jak formułuje się wniosek. Dla przykładu jakiekolwiek projekty zmniejszające emisje gazów i pyłów ze spalania węgla prowadzą do redukcji emisji CO2, który jest gazem cieplarnianym, powodującym zmiany klimatyczne w skali całego globu. Jednocześnie wszakże maleją emisje dwutlenku siarki i tlenków azotu, które poprzez kwaśne deszcze powodują zniszczenia w skali regionu, a także pyłów, które są uciążliwością lokalną. Jeśli wniosek zostanie napisany przedstawiając jako główny cel zmniejszenie emisji SO2 to, najprawdopodobniej, będzie on odrzucony już w fazie wstępnej selekcji. Jeśli natomiast ten sam wniosek zostanie sformułowany (słusznie) jako zmierzający do zmniejszenia emisji dwutlenku węgla, sprawa będzie dla GEF interesująca. Jeśli projekt utrzymania lub przywrócenia cennego zakątka naturalnej przyrody będzie podkreślał walory krajobrazowe, czystość wody, miejsca dla rekreacji to GEF go nie przyjmie. Natomiast ten sam projekt może być interesujący pod kątem zachowania ginących gatunków zwierząt lub roślin. Przykłady takich projektów można znaleźć w Polsce. Na przykład przeprowadzona ze środków GEF zamiana węgla jako paliwa na zrębki drzewne pochodzące z pielęgnacji zieleni miejskiej spełnia warunki GEF, gdyż drewno jest paliwem odnawialnym. Jednocześnie projekt pomógł rozwiązać problem składowania odpadów oraz zmniejszyć zanieczyszczenie powietrza, stworzyć miejsca pracy oraz uzyskać korzyści finansowe. Analogiczny projekt ze środków GEF został zrealizowany ostatnio również w Szkole Podstawowej nr 4 w Krapkowicach. Podobnie projekt zamiany ogrzewania gazowego (tak!) na opalanie nowoczesnym kotłem na drewno w Domu Terapii Zajęciowej dla Osób Niepełnosprawnych w Brzozowie w zamierzeniu miał głównie na celu zmniejszenie kosztów ogrzewania. Jednakże, projekt spełniał również kryteria GEF i takie wsparcie uzyskał. Również niedawno GEF przyznał dofinansowanie na prace termomodernizacyjne w Szkole nr 9 (podłączonej do grzewczej sieci miejskiej) i Przedszkolu nr 21 (opalanym olejem) w Białymstoku. Mianowicie, zmniejszenie zużycia ciepła w tych obiektach zmniejszy emisję CO2 u źródła (EC Białystok) i oleju w kotłowni przedszkola.

Rodzaje grantów GEF

GEF przyznaje dotacje do projektów w trzech kategoriach wielkości dofinansowania:
1. Do 50 tys. dolarów USA. Jest to tzw. Program Małych Grantów GEF (Small Grants Program, GEF-SGP). Procedura wnioskowania jest tutaj uproszczona: składa się najpierw zarys (koncepcję) projektu. Po jej akceptacji sporządza się wniosek, który nie powinien przekraczać 15 stron.
2. Do 750 tys. dolarów USA. Są to tzw. Średnie Granty GEF (Medium Size Grants, GEF-MSG). Na przygotowanie takiego wniosku GEF przyznaje grant wstępny (tzw. grant PDF-A) do 25 tys. dolarów.
3. Powyżej 750 tys. dolarów USA (a w praktyce powyżej 1 mln USD). Są to Pełne Granty GEF (potocznie duży GEF). Na ich przygotowanie można otrzymać grant (PDF-B) w wysokości do 350 tys. USD. Obie ostatnie kategorie wymagają formalnej akceptacji rządu RP. W aneksie daję przykład projektu pod tytułem: Zintegrowane Podejście do Wykorzystania Odpadów Drzewnych do Produkcji Energii Cieplnej w Polsce, jaki otrzymał ostatnio średni grant. Jego łączny budżet wynosi 4,3 mln USD, z czego 950 tys. USD ma stanowić grant GEF. Praca była wykonana częściowo w ramach prac statutowych AGH nr 11.210.18