Ciekawostki

Kula we wszechświecie


Słońce to najdoskonalsza kula w przyrodzie

Słońce jest bardziej zbliżone do idealnej kuli niż cokolwiek innego występującego w przyrodzie. Wydaje się, że większość ciał niebieskich to kule. To nie do końca prawda: planety i gwiazdy rotują wokół własnej osi, przez co są mniej lub bardziej spłaszczone. Na przykład na Jowiszu, który jest olbrzymi i rotuje bardzo szybko, obwód na równiku jest 7%. dłuższy niż obwód po południkach. Okazuje się jednak, że w przypadku Słońca różnica tych dwóch obwodów jest naprawdę minimalna. Nasza gwiazda ma średnicę 1,4 mln km, a równik jest szerszy tylko o 10 km! Naukowcy obserwowali zmiany kształtu Słońca na przestrzeni dwóch lat. Badacze chcieli się upewnić, co dzieje się z wybrzuszeniem na wysokości równika, kiedy aktywność Słońca rośnie. Okazało się, że różnice są zbyt małe, aby w ogóle je namierzyć. Słońce jest doskonałe.

Kula w architeturze


Atomium, Bruksela, Belgia

Budowla ma 103 metry wysokości i waży 2400 ton. Konstrukcja została wykonana ze stali i aluminium. Jest umieszczona na 3 jednakowych dwunogach. Składa się z 9 kul (atomów) połączonych ze sobą rurami – w których znajdują się schody ruchome (najdłuższe mają 35 metrów). Każdy z „atomów” ma 18 m średnicy. Do najwyższej kuli, gdzie znajduje się platforma widokowa z panoramą Brukseli, prowadzi winda, która wwozi maksymalnie 22 pasażerów w 23 sekundy. Oprócz najwyższej, zwiedzający mogą wjechać jeszcze do 5 innych „sfer”. W 2008 z okazji jubileuszu pięćdziesięciolecia zbudowania wszystkie pięć dostępnych kul zajmowały ekspozycje poświęcone budowie Atomium oraz wystawie EXPO z 1958.

Kula plazmowa


Efek­towna zabawka

Kula pla­zmowa to urządze­nie mające cha­rak­ter zabawki zapew­nia­jącej cie­kawy efekt wizu­alny. Jest ona wypo­sa­żona w szklaną kulą wypełn­ioną gazem o niskim ciśnie­niu. Zwy­kle wyko­rzy­stuje się mie­szankę helu z neo­nem, lub z innymi gazami szlachetnymi. Zasada dzia­ła­nia lampy pla­zmo­wej opiera się na zja­wi­sku joni­za­cji gazu pod dzia­ła­niem wyso­kiego napięcia. Wew­nątrz kuli panuje niskie ciśnie­nie, dzięki czemu do joni­za­cji docho­dzi pod wpły­wem sto­sun­kowo niskich napięć. Efek­tem są efek­towne wyła­do­wa­nia. Ich barwa jest uza­leżn­iona od rodzaju gazu. Wyła­do­wa­nia wzno­szą się ku górze dzięki zja­wi­sku kon­wek­cji. Urządzenie to nie ma żadnego praktycznego zastosowania. Służy ono do celów edukacyjnych, jako widowiskowy sposób prezentacji tworzenia się wyładowań elektrycznych. Kulę plazmową wynalazł Nikola Tesla.
Copyright Wiktor Jurek Zespół Szkół Łączności w Krakowie