Georóżnorodność


Tomasz Bartuś



Przedmiot mający na celu zapoznanie studentów z problematyką oceny georóżnorodności jako podstawowego narzędzia geoochrony. W ramach przedmiotu studenci poznają najważniejsze wskaźniki i metody oceny georóżnorodności. W ramach ćwiczeń studenci wykonują projekt oceny georóżnorodności wybranego obszaru badań. Z zastosowaniem metody bonitacji punktowej obliczane są wskaźniki różnorodności cząstkowych najważniejszych elementów przyrody nieożywionej, t.j. budowy geologicznej, rzeźby terenu, wód powierzchniowych, gleb i klimatu. Następnie obliczana jest georóżnorodność całkowita.

Bartuś, T, Mastej, W., 2023. Morphodiversity as a Tool in Geoconservation: A Case Study in a Mountain Area (Pieniny Mts, Poland). Sustainability 15(14). 11357Struktura i różnorodność abiotycznych komponentów krajobrazu w ocenie i delimitacji obszarów chronionych na przykładzie rejonu Ojcowskiego Parku Narodowego i jego otoczenia
 
 

1. Wstęp

Elementy i cechy krajobrazu oraz kryteria ich oceny
 
Ćwiczenie 1: Obszar badań, sozologia, topografia
 
Ćwiczenie 2: Przygotowanie danych krajobrazowych do analiz
 

2. Miary krajobrazowe

Syntezy krajobrazowe
 
 
Definicje wybranych miar krajobrazowych
 
 
Oprogramowanie
 
Fragstats
 
Ćwiczenie 3: Analizy krajobrazowe w programie Fragstats
 

3. Różnorodność cech krajobrazu

Georóżnorodność - metodyka oceny
 
Jednostka podstawowa oceny
 
 
Ćwiczenie 4: Wybór podstawowej jednostki oceny
 

3.1. Różnorodność obiektów poligonowych

- na podstawie liczby jednostek
 
- na podstawie liczby kategorii
 
- na podstawie entropii
 
Oprogramowanie:
 
Zonal Metrics Toolbox
 

3.2. Różnorodność obiektów liniowych

- na podstawie długości obiektów
 

3.3. Różnorodność obiektów punktowych

- na podstawie liczby jednostek
 
- na podstawie liczby kategorii
 

3.4. Różnorodność zmiennych zregionalizowanych ciągłych

- na podstawie statystyk wartości pikseli
 

4. Różnorodności cząstkowe elementów krajobrazu

4.1. Budowa geologiczna

Różnorodność kryteriów budowy geologicznej
 

4.2. Rzeźba terenu

Oprogramowanie
 
Topography Tools
Różnorodność kryteriów rzeźby terenu
 

4.3. Pedosfera

Różnorodność kryteriów pedologicznych

4.4. Hydrosfera

Oprogramowanie
 
Arc Hydro Tools
Różnorodność kryteriów hydrolograficznych

4.5. Klimat

Różnorodność kryteriów klimatycznych

5. Różnorodności elementów krajobrazu

5.1. Różnorodność budowy geologicznej

5.2. Różnorodność rzeźby terenu

5.3. Pedoróżnorodność

5.4. Hydroróżnorodność

5.5. Różnorodność klimatyczna

6. Georóżnorodność (całkowita) krajobrazu

Tips and Tricks

Geomedia Professional

  1. Konwersja obiektów z klasy złożonej (Compound) do klas o geometrii punktowej, liniowej i powierzchniowej
  2. Wyszukiwanie duplikatów obiektów
  3. Łączenie obiektów w obrębie klasy
  4. Wycinanie fragmentu klasy (mapy, sceny)
  5. Obliczanie parametrów geometrycznych (np. łącznej powierzchni poligonów)
  6. Masowa modyfikacja atrybutów
  7. Liczba obiektów punktowych wewnątrz oczek siatki
  8. Liczba platów poligonowych wewnątrz oczek siatki
  9. Centroidy obiektów poligonowych
  10. Liczba kategorii płatów i wsp. SHDI
  11. Łączna długość linii wewnątrz ob. poligonowych

Geomedia Grid

  1. Import danych .xyz do GG
  2. Rasteryzacja
  3. Esport GG do ArcGis
  4. średnia wysokość położenia poligonów

G.S. Surfer

  1. Konwersja współrzędnych strony na współrzędne mapy
  2. Surfer Variogram Tutoria
  3. Anizotropia

ArcGIS Desktop

  1. Autokorelacja przestrzenna
  2. MAUP
  3. Łączenie zbiorów ASCII GRID w jedną całość
  4. Problem pikseli NoData w rastrach
  5. Konwersja zbiorów XYZ do rastra
  6. Konwersja zbiorów rastrowych do XYZ
  7. Ekstrakcja max wartości z rastra w obrębie poligonów
  8. Współrzędne geograficzne obiektów punktowych
  9. Statystyki fokalne
  10. Poster: Topologia geobazy - reguły topologiczne

BDOT

  1. Klasyfikacja obiektów BDOT10k

Inne

  1. Kalkulator Zadorskiego