Tomasz Bartuś

Syenitoidy

Tomasz Bartuś

Syenit jest obojętną skałą plutoniczną składająca się głównie ze skaleni alkalicznych lub plagioklazów, a podrzednie biotytu, amfiboli i piroksenów. Nie zawiera kwarcu lub zawiera go bardzo mało. Może być skałą leuko-, mezo- lub melanokratyczną. Przybiera najczęściej barwy ciemnoszare lub czarne. Ma teksturę jawnokrystaliczną, najczęściej średniokrystaliczną, rzadziej grubokrystaliczną lub drobnokrystaliczną oraz strukturę bezkierunkową (bezładną), niekiedy ukierunkowaną.

Występowanie

W Polsce potocznie jako sjenity określa się granodioryty z Kośmina i monzodioryt Przedborowej, nie są one jednak sjenitami sensu stricte. Skały te od lat są jednak zwyczajowo nazywane sjenitami, stąd określenie sjenity dolnośląskie.

Ciekawostki

Znane są syenity znad Jeziora Górnego w hrabstwie Keweenaw (Michigan, USA) bogate w skaleniowiec sodalit i nazywane yooperlitami, które pod wpływem światła UV wykazują silną żółtą, pomarańczową i czerwoną fluorescencję.

Bibliografia