Tomasz Bartuś

Serpentynity

Tomasz Bartuś

Serpentynity są skałami metamorficznymi powstającymi w niskich stadiach metamorfizmu, w warunkach facji zieleńcowej w wyniku metamorfizmu ultrazasadowych skał magmowych, głównie perydotytów, dunitów, pikrytów, harzburgitów, piroksenitów i innych. Są budowane głównie z minerałów z grupy serpentynu, między innymi antygorytu, chryzotylu, lizardytu) oraz piroksenów.

WYSTĘPOWANIE

W warunkach niskiego ciśnienia i temperatury (facia zieleńcowa) ultrazasadowe skały magmowe wchodzące w skład ofiolitów ulegają metamorfizmowi, w wyniku którego przechodzą w skały serpentynitowe. W wyniku ich wietrzenia w warunkach hipergenicznych, zwłaszcza w klimacie ciepłym i wilgotnym, ponad masywami ofiolitowymi tworzą się czapy zwietrzlinowe. W wyniku zachodzących przemian dochodzi wzbogacenia zwietrzeliny w minerały niklu, głównie pimelit i szuchardyt (glinokrzemiany niklu, żelaza i magnezu). Tworzą się hipergeniczne złoża niklonośne. Ich tworzeniu towarzyszy porozcinanie masywów serpentynitowych gęstą siecią żył magnezytowych (Fig. 4, 5) i krzemionkowych, głównie chalcedonowych, opalowych i szlachetnych - chryzoprazowych (Fig. 6).